Cùng sinh ra từ sự thao túng quyền lực

Phạm Kỳ Đăng

Tranh © Paul Cézanne (1839 - 1906): Họa sĩ Pháp

Một đảng độc quyền thao túng nơi nào, ở đó có tranh giành, xâu xé. Đất nào cai trị bởi một đảng, sẽ hình thành ở đó nhiều băng nhóm. Nhà nước nào chi phối bởi tham vọng tập quyền, sẽ tự khắc phân liệt ra thành nhiều địa phương với những sứ quân cát cứ và những ông trời con tự tung tự tác. Ở bình diện xã hội, con người, xảy ra sự phân cực sâu sắc. Các triều đại quân chủ chuyên chế trong sử sách đều cho cảm nhận ít nhiều những biến diễn như thế.
 
Đâu đó trong sử sách nói về thời mạt, trên thượng tầng người ta bắt gặp những thái giám, những con buôn, con hát ở gần nhà vua lộng hành át uy thiên tử. Lịch sử thường có những nhân vật lố lăng như vậy ở những giai đoạn xã tắc hỗn loạn. Rồi một trung thần hay minh quân xuất hiện, tiêu diệt kẻ phản loạn và khí tượng minh quân phát lên từ đấy.
 
Và lịch sử VNDCCH và CHXHCN Việt Nam thời hiện đại bởi những nét tương đồng về mô hình về tổ chức và cấu trúc xã hội cũng cho thấy những quá trình phát triển nội tại chẳng khác là bao thời quân chủ chuyên chế.
 
Ở cấp trung ương, cũng bởi nhiều phe phái dưới một uy quyền, rất nhiều khi và nhiều lúc các thế lực hay công cụ quyền lực xung đột nhau khốc liệt. Tản xuống cấp chính quyền địa phương, thể chế do đó cần những kẻ loong toong kết nối, môi giới, dám cáng đáng tất những gì đại diện chế độ công khai không dám thú nhận. Bình thường ra, những kẻ này giấu mặt như một thứ âm binh, một thứ lưu manh ủy nhiệm của chính thống. Họ làm dịch vụ đa cấp kết nối cho hệ thống vận hành ở các trục ngang và trục dọc, của các công cụ quyền lực (công an, quân đội) và giữa các cấp (từ trung ương qua địa phương cho tới bình dân).
 
Thời còn lãnh tụ mạnh, và trong hàng ngũ còn nhiều đảng viên khuynh tả đề cao lối sống thanh liêm vị lý tưởng, mỗi khi phanh phui ra một vụ tham ô hay biển lận công quỹ (giai đoạn đó có vẻ còn là những hoạt động lẻ tẻ), chính quyền còn đổ tội cho những phần tử “thoái hóa” và thậm chí “phản động”. Ngày nay khi tham nhũng, ăn cướp trở thành môn thể dục hàng ngày, những người “ăn của dân không từ một thứ gì”, nào có ai trong số họ không phải là đảng viên, đã và sẽ ngang nhiên công khai hoạt động.

Triều đình không còn giữ được thể diện qua ngôi anh minh nữa, toàn tập thể bầu bán chia bôi quyền lực có xu hướng cùng chén chú chén anh sinh hoạt bằng vai phải lứa. Sự bưng bít che đậy và gieo rắc huyền thoại song song với quá trình đó qua đi. Ở bối cảnh tiềm tàng tranh chấp quyền lực và và chia chác quyền lợi tài sản ngày càng gắt gao, sắp tới đây sẽ phá sản cả đền đài thiêng liêng cho các lãnh đạo ra vẻ cao đạo với dân chúng.

Từ lớp lưu manh ủy nhiệm mà ra, nhân vật Vũ “Nhôm” là một nhân vật lố lăng trá hình càng ngày càng mang tính điển hình phổ quát. Cho một mẫu người mới không phải là con người suy thoái hay sa đọa về đạo đức lối sống nào hết. Ở Vũ “Nhôm” nổi trội lên mẫu người thi hành, thừa sai mọi sự ác độc, tham lam, đồi bại của một đảng.

Gặp sự cố mọi việc đổ bể, đầu mối đã vỡ lở ra, chính quyền không thể cứu vãn, những kẻ đứng đầu quyền hành nhà nước sẽ bắt bớ trừng phạt lưu manh ủy nhiệm. Nhân vật này là vật hiến tế, nạn nhân tiềm tàng để lãnh đạo thể chế đổ thừa. Họ giơ đầu chịu báng chạy tội cho chính thể.

Trong số nhiều trí thức ủng hộ chiến dịch chống tham nhũng của Nguyễn Phú Trọng, thu hút sự tập trung vào phiên tòa mở đầu năm 2018, có người cao hứng gán cho ông này vai trò “thế thiên hành đạo”.

Ở đâu cơ? Tôi khẳng định khí tượng minh quân không bao giờ xuất hiện nơi Nguyễn Phú Trọng. Xét theo tiêu chí đức độ của thời xưa, con người này thiếu hẳn tình đồng bào, tổ quốc (sự vô cảm của ông ở các vụ Giàn khoan và Formosa cho thấy điều đó), nghiêm trọng hơn tinh thần dân tộc, và như một gian thần không mảy may một bợn lòng trung nghĩa, ông này đang dựa vào một ngoại bang nhăm nhe thôn tính đất nước, trong thực tế đã thao túng quá lâu quyền lực và dưới sự áp đặt một chủ nghĩa nhăng cuội đang tiếp tục cai trị nhân dân bằng bạo lực. Thắng thế những địch thủ và những phe nhóm của họ phen này, cứ cho rằng thế, ông ta vĩnh viễn phải thua những người anh em song trùng của mình là những Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh và hôm nay Vũ “Nhôm” nữa. Chừng nào trì hoãn giải phóng nhân quyền và từ chối chế độ dân chủ - dân quyền, sát bên nách Nguyễn Phú Trọng sẽ ào lên một lớp mới những thừa sai, đầu nậu trắng trợn thực hiện những ý đồ tham tàn nhất của chế độ tham nhũng do chính ông ta điều hành và tổ chức. Nhiều những hung thần Vũ Nhôm mới chẳng mấy chốc sẽ nhao nhao xuất đầu lộ diện quanh ông ta ở mọi lúc, mọi nơi.

©® P.K.Đ
Bài đăng trên Bauxite Việt Nam
Tranh của Paul Cézanne (1839 - 1906): Họa sĩ Pháp.