Khá khen ai phẩm hạnh còn cười mỉm
Thương kẻ nào mất phẩm hạnh vô phương!
Bọn thập thành độc ác, họ đã
Dẫn dụ tôi - chàng trẻ đáng thương.
Chúng đã nẫng của tôi tiền bạc
Bằng quân bài và đá mắt cá chân
Các cô gái xúm vào an ủi
Tôi bằng cười nụ thánh thần.
Và khi chúng làm tôi say khướt
Và xé quần áo tôi rách bươm
Thì tôi - ấy cậu bé thảm thương
Bị bọn họ tống ra khỏi cửa.
Và sớm mai tôi choàng tỉnh ngủ
Sững sờ sao về việc đã qua!
Tôi - Cậu chàng tội nghiệp trơ ra
Ở Kassel, ngồi trong đồn bốt.
©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Khúc hát than thở từ chùm Romanzen (Những bài ca tình sử) của tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới.
Klagelied
Heinrich Heine (1797-1856)
Wohl dem, dem noch die Tugend lacht,
Weh dem, der sie verlieret!
Es haben mich armen Jüngling
Die bösen Gesellen verführet.
Sie haben mich um mein Geld gebracht,
Mit Karten und mit Knöcheln;
Es trösteten mich die Mädchen,
Mit ihrem holden Lächeln.
Und als sie mich ganz besoffen gemacht
Und meine Kleider zerrissen,
Da ward ich armer Jüngling
Zur Thür hinausgeschmissen.
Und als ich des Morgens früh erwacht,
Wie wundr’ ich mich über die Sache!
Da saß ich armer Jüngling
Zu Kassel auf der Wache.
Chú thích của người dịch:
Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.
George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."
„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).
Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“
„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.
Tranh của Paul Cézanne (1839-1906): Họa sĩ Pháp, ảnh hưởng lớn tới hội họa hiện đại.
