Psyche

Heinrich Heine (1797 - 1856)      

Tranh © Edvard Munch (1863 - 1944)

Ở trong tay một cây đèn nhỏ,
Ở trong tim khối lớn than hồng,
Nàng Psyche lẻn tới lán trại,
Người hào hoa đang ngủ giấc nồng.

Nàng đỏ mặt và nàng run rẩy,
Khi nàng trông vẻ đẹp thánh thần
Armor - Thần Tình ái khỏa thân,
Chàng choàng tỉnh và chàng chạy trốn.

1800 năm nay chuộc tội!
Chết đến nơi, công chúa đáng thương!
Psyche nhịn ăn và hành xác,
Bởi nàng trông Thần Tình ái trần truồng.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Psyche

Heinrich Heine (1757 - 1856)

In der Hand die kleine Lampe,
In der Brust die grosse Glut,
Schleichet Psyche zu dem Lager,
Wo der holde Schlaefer ruht.

Sie erroetet und sie zittert,
Wie sie seine Schoenheit sieht -
Der enthuellte Gott der Liebe,
Er erwacht und es entflieht.

Achtzehnhundertjaehrige Busse!
Und die Aermste stirbt beinah!
Psyche fastet in kasteit dịch,
Weil sie Armorn nackend sah.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Psyche từ chùm Romanzen (Những bài ca tình sử) của tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới .

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."
„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).

Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“

„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“

Tranh của Edvard Munch (1863 - 1944) - Họa sĩ Na Uy.