 |
Tranh của © Carl Spitzweg
(1808-1885)
|
Ngoài kia kéo qua chùm tuyết trắng
Suốt đêm trường, bão tuyết ào ào
Trong sảnh nhỏ nơi này khô ráo
Ấm áp, cô đơn và gần gũi làm sao.
Trong ghế bành tôi ngồi nghĩ ngợi
Lò sưởi bên củi lách tách nổ đều
Ấm nước sôi rin rít đang kêu
Ca điệu nhạc từ lâu đã tắt.
Một chú mèo ngồi ngay bên cạnh
Giơ chân hong bên lửa rực hồng
Và ngọn lửa leo lét bốc lên không
Thật tuyệt thú, lòng tôi thêm hăng hái.
Mờ tỏ hiện lên thời xưa trở lại
Đã từ lâu quên lãng vùi xa
Như mặt nạ sặc sỡ diễu qua
Với mờ phai ánh huy hoàng sót lại.
Đàn bà đẹp với nét mặt thông thái
Ngoắc vẫy tay vẻ bí mật ngọt ngào
Bầy quỷ ha-lơ-kin nhảy múa hát ngao
Xen màn trò, nói cười vui vẻ.
Thánh tượng cẩm thạch từ xa chào đón
Đứng ở bên họ, đẹp như mơ
Hoa lá nở như trong cổ tích
Lá vờn bay trong ánh trăng mờ.
Đôi ba lâu đài xưa nhiệm màu thần chú
Ngả nghiêng qua, rồi bồng bềnh trôi
Từ sau kia kỵ mã giáp sáng ngời
Đang phi tới, cả thiếu niên hậu trạm.
Và tất cả kéo dồn qua trước mặt
Hắt bóng chen nhau quá mức vội vàng
Ối trời! Ấm đun trào nước bắn vọt sang
Con mèo ướt nước ngoao lên hét.
©®Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Altes Kaminstück
Heinrich Heine (1797-1856)
Draußen ziehen weiße Flocken
Durch die Nacht, der Sturm ist laut;
Hier im Stübchen ist es trocken,
Warm und einsam, stillvertraut.
Sinnend sitz ich auf dem Sessel,
An dem knisternden Kamin,
Kochend summt der Wasserkessel
Längst verklungne Melodien.
Und ein Kätzchen sitzt daneben,
Wärmt die Pfötchen an der Glut;
Und die Flammen schweben, weben,
Wundersam wird mir zu Mut.
Dämmernd kommt heraufgestiegen
Manche längst vergeßne Zeit,
Wie mit bunten Maskenzügen
Und verblichner Herrlichkeit.
Schöne Fraun, mit kluger Miene,
Winken süßgeheimnisvoll,
Und dazwischen Harlekine
Springen, lachen, lustigtoll.
Ferne grüßen Marmorgötter,
Traumhaft neben ihnen stehn
Märchenblumen, deren Blätter
In dem Mondenlichte wehn.
Wackelnd kommt herbeigeschwommen
Manches alte Zauberschloß;
Hintendrein geritten kommen
Blanke Ritter, Knappentroß.
Und das alles zieht vorüber,
Schattenhastig übereilt.
Ach! da kocht der Kessel über,
Und das nasse Kätzchen heult.
Chú thích của người dịch:
Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.
George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."
„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).
Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“
„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.
Tranh của Carl Spitzweg (1808-1885): Họa sĩ Đức, có vị trí biệt lập trong hội họa Đức.
Suốt đêm trường, bão tuyết ào ào
Trong sảnh nhỏ nơi này khô ráo
Ấm áp, cô đơn và gần gũi làm sao.
Trong ghế bành tôi ngồi nghĩ ngợi
Lò sưởi bên củi lách tách nổ đều
Ấm nước sôi rin rít đang kêu
Ca điệu nhạc từ lâu đã tắt.
Một chú mèo ngồi ngay bên cạnh
Giơ chân hong bên lửa rực hồng
Và ngọn lửa leo lét bốc lên không
Thật tuyệt thú, lòng tôi thêm hăng hái.
Mờ tỏ hiện lên thời xưa trở lại
Đã từ lâu quên lãng vùi xa
Như mặt nạ sặc sỡ diễu qua
Với mờ phai ánh huy hoàng sót lại.
Đàn bà đẹp với nét mặt thông thái
Ngoắc vẫy tay vẻ bí mật ngọt ngào
Bầy quỷ ha-lơ-kin nhảy múa hát ngao
Xen màn trò, nói cười vui vẻ.
Thánh tượng cẩm thạch từ xa chào đón
Đứng ở bên họ, đẹp như mơ
Hoa lá nở như trong cổ tích
Lá vờn bay trong ánh trăng mờ.
Đôi ba lâu đài xưa nhiệm màu thần chú
Ngả nghiêng qua, rồi bồng bềnh trôi
Từ sau kia kỵ mã giáp sáng ngời
Đang phi tới, cả thiếu niên hậu trạm.
Và tất cả kéo dồn qua trước mặt
Hắt bóng chen nhau quá mức vội vàng
Ối trời! Ấm đun trào nước bắn vọt sang
Con mèo ướt nước ngoao lên hét.
©®Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Altes Kaminstück
Heinrich Heine (1797-1856)
Draußen ziehen weiße Flocken
Durch die Nacht, der Sturm ist laut;
Hier im Stübchen ist es trocken,
Warm und einsam, stillvertraut.
Sinnend sitz ich auf dem Sessel,
An dem knisternden Kamin,
Kochend summt der Wasserkessel
Längst verklungne Melodien.
Und ein Kätzchen sitzt daneben,
Wärmt die Pfötchen an der Glut;
Und die Flammen schweben, weben,
Wundersam wird mir zu Mut.
Dämmernd kommt heraufgestiegen
Manche längst vergeßne Zeit,
Wie mit bunten Maskenzügen
Und verblichner Herrlichkeit.
Schöne Fraun, mit kluger Miene,
Winken süßgeheimnisvoll,
Und dazwischen Harlekine
Springen, lachen, lustigtoll.
Ferne grüßen Marmorgötter,
Traumhaft neben ihnen stehn
Märchenblumen, deren Blätter
In dem Mondenlichte wehn.
Wackelnd kommt herbeigeschwommen
Manches alte Zauberschloß;
Hintendrein geritten kommen
Blanke Ritter, Knappentroß.
Und das alles zieht vorüber,
Schattenhastig übereilt.
Ach! da kocht der Kessel über,
Und das nasse Kätzchen heult.
Chú thích của người dịch:
Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.
George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."
„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).
Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“
„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.
Tranh của Carl Spitzweg (1808-1885): Họa sĩ Đức, có vị trí biệt lập trong hội họa Đức.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét