TRỞ VỀ NHÀ

Günter Kunert (1929-2019)   

Nhận ra anh chỉ có
con chó cũ. Các sinh linh nào đó
Không lầm lẫn đánh hơi cái vị giống chúng.
Chuyến đi mang anh đi tới đâu, anh vẫn còn
nguyên anh vậy. Tôi nghe tiếng vọng lại
những câu tra khảo của Penelope (2),
nghe những truyện cổ của kẻ cầu hôn,
nhưng mà con chó! Không chần chừ
chó dụi đầu vào dưới tay anh mệt rũ .
Câm lặng cản trở hồ nghi.
Tình yêu đích thực đâu cần lời.
Nơi đâu chỉ một chạm là đủ,
thần thánh đã thua
cuộc chơi độc ác của mình.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức:

HEIMKEHR

Günter Kunert (1929-2019)

Wiedererkannt hat ihn nur
sein alter Hund. Gewisse Geschöpfe
erwittern unbeirrt ihresgleichen.
Reise wohin es dich trägt, du bleibst
dennoch derselbe. Ich höre den Nachhall
von Penelopes inquisitorischen Fragen,
höre die Mär von den Freiern, aber
der Hund! Der Hund gab sich
ohne Zögern unter deine müde Hand.
Schweigen verhindert Mißtrauen.
Wahre Liebe bedarf keiner Worte.
Wo eine Berührung genügt,
haben die Götter
ihr böses Spiel verloren.

Chú thích của người dịch:

(1) Günter Kunert (1929-2019): Nhà thơ, nhà văn Đức.
Tiểu sử: *Dưới thời quốc xã học hết Tiểu học, không được học cao hơn vì mẹ người Do thái. *Sau thế chiến học trường Cao đẳng Nghệ thuật tạo hình tại Đông Berlin, vào đảng SED (Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Đức, đảng cộng sản). *Nhiều lần sang phương Tây: 1973 được mời thỉnh giảng tại University of Texas, 1975 tại University of Warwick (Anh). Ông thích người Mỹ bởi sự thiệp liệp và tỉnh táo, yêu nước Ý vì sự quyến rũ gợi cảm và đánh giá cao người Anh vì thể thức giao tiếp vui tươi-chuẩn mực của họ. *Thuộc về những người đầu tiên ký kháng thư phản đối việc tước quốc tịch nhà thơ, ca sĩ Wolf Biermann, ông bị tước đảng tịch. *1979 rời bỏ CHDC Đức, sau một năm trôi dạt, định cư và lập nghiệp tại Karborstel.
Günter Kunert là một trong những nhà văn đương đại đa năng và quan trọng nhất. Ngoài thơ, truyện ngắn và truyện kể, tiểu luận, ký sự, cách ngôn, cổ tích, châm biếm, du ký, kịch tương thanh, ông còn viết nhiều bài giới thiệu các tác gia, và vẽ tranh.
Ông nhận nhiều giải thưởng, có thể kể một số: Giải thưởng Heinrich Mann (DDR, 1962), Giải thưởng Heinrich Heine (1985), Giải thưởng Friedrich Hölderlin (1991), Giải thưởng viết tiểu luận Ernst Robert Curtius (1991), Giải thưởng Georg Trakl (1997), Giải thưởng của Hợp tuyển Frankfurt (2011).

(2) Penelope là vợ của Odysseus trên đảo Ithaca, người anh hùng đã triệt hạ được thành Troia, nhân vật chính trong Sử thi Odysseus của Homer.

Với Kunert, văn học Đức sau chiến tranh, mà đặc biệt quê hương Berlin của ông đã mất đi một nhà biên niên sử chia cắt nước Đức, và một con người tuyệt vời can trường giơ trán đương đầu lại hệ thống trong miền Đông nước Đức. Kunert xứng giá là một trong những nhà văn đương đại toàn diện và quan trọng nhất. „ Một tiếng nói văn chương quan trọng lặng tiếng. Tác phẩm văn chương ấn tượng sẽ tiếp tục gợi nhớ về về ông“ ( Michael Müller – Thị trưởng Berlin).

Với gần 60 ấn phẩm Günter Kunert là một trong những tác gia sung sức nhất của Đức… Tác phẩm bao trùm của ông được tưởng nhớ bằng nhiều giải thưởng và bằng sự công nhận trên trường quốc tế. Những bài thơ, tiểu luận, tiểu thuyết, du ký của ông đã chuyển dịch sự bế tắc của trí thức thế kỷ 20 sang một bình diện thơ ca của chủ nghĩa cá nhân bị dồn vào khe hẹp giữa toàn trị và khát vọng tự do, giữa cảm thức bất hạnh và sự bất lực (Neue Zücher Zeitung).

Tranh Gerhard Richter, sinh năm 1932, họa sĩ, nhà điêu khắc Đức (được nhiều hội đồng chuyên môn danh tiếng đánh giá là họa sĩ quan trọng số 1 của thế giới đương đại).