Cuộc đời tôi có áo bào và bộ tóc tương tự
như tất cả Sa hoàng xưa trong giờ phút lâm chung.
Quyền lực chỉ làm miệng lưỡi tôi nói nhịu,
tôi kín đáo tính tròn những vương quốc trong tay
quây quần lại trong hậu cứ của tôi thế đó,
Và giác quan tôi còn là kẻ trị vì đây.
Cầu khấn cho chúng vẫn luôn còn là: kiến tạo,
dựng xây từ mọi chuẩn mực, khiến cho
sự hoang tàn trở nên đẹp và tầm vóc, gần như, -
và: mỗi sự quì sụp và lòng tin cậy
(sao cho những người khác không nhìn thấy)
mãi vượt cao với những tháp vàng đương
cùng tháp sặc sỡ màu và những tháp xanh dương.
Bởi chưng những nhà thờ và tu viện
trong sự phục sinh và bước thăng hoa
là những cây thụ cầm - kẻ tang tình an ủi -,
khi tay người nửa siêu thoát đan qua
trước các nữ hoàng và những nàng trinh nữ.
©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Mein Leben hat das gleiche Kleid und Haar
Rainer Maria Rilke (1875-1926)
Mein Leben hat das gleiche Kleid und Haar
wie aller alten Zaren Sterbestunde.
Die Macht entfremdete nur meinem Munde,
doch meine Reiche, die ich schweigend runde,
versammeln sich in meinem Hintergrunde
und meine Sinne sind noch Gossudar.
Für sie ist beten immer noch: Erbauen,
aus allen Maßen bauen, dass das Grauen
fast wie die Größe wird und schön, -
und: jedes Hinknien und Vertrauen
(dass es die andern nicht beschauen)
mit vielen goldenen und blauen
und bunten Kuppeln überhöhn.
Denn was sind Kirchen und sind Klöster
in ihrem Steigen und Erstehn
als Harfen, tönende Vertröster,
durch die die Hände Halberlöster
vor Königen und Jungfraun gehn.
Chú thích của người dịch:
như tất cả Sa hoàng xưa trong giờ phút lâm chung.
Quyền lực chỉ làm miệng lưỡi tôi nói nhịu,
tôi kín đáo tính tròn những vương quốc trong tay
quây quần lại trong hậu cứ của tôi thế đó,
Và giác quan tôi còn là kẻ trị vì đây.
Cầu khấn cho chúng vẫn luôn còn là: kiến tạo,
dựng xây từ mọi chuẩn mực, khiến cho
sự hoang tàn trở nên đẹp và tầm vóc, gần như, -
và: mỗi sự quì sụp và lòng tin cậy
(sao cho những người khác không nhìn thấy)
mãi vượt cao với những tháp vàng đương
cùng tháp sặc sỡ màu và những tháp xanh dương.
Bởi chưng những nhà thờ và tu viện
trong sự phục sinh và bước thăng hoa
là những cây thụ cầm - kẻ tang tình an ủi -,
khi tay người nửa siêu thoát đan qua
trước các nữ hoàng và những nàng trinh nữ.
©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Mein Leben hat das gleiche Kleid und Haar
Rainer Maria Rilke (1875-1926)
Mein Leben hat das gleiche Kleid und Haar
wie aller alten Zaren Sterbestunde.
Die Macht entfremdete nur meinem Munde,
doch meine Reiche, die ich schweigend runde,
versammeln sich in meinem Hintergrunde
und meine Sinne sind noch Gossudar.
Für sie ist beten immer noch: Erbauen,
aus allen Maßen bauen, dass das Grauen
fast wie die Größe wird und schön, -
und: jedes Hinknien und Vertrauen
(dass es die andern nicht beschauen)
mit vielen goldenen und blauen
und bunten Kuppeln überhöhn.
Denn was sind Kirchen und sind Klöster
in ihrem Steigen und Erstehn
als Harfen, tönende Vertröster,
durch die die Hände Halberlöster
vor Königen und Jungfraun gehn.
Chú thích của người dịch:
Rainer Maria Rilke (1875-1926): Nhà thơ, nhà văn, nhà tiểu luận và dịch giả, ông thuộc về những thi sĩ quan trọng nhất của văn chương Đức và châu Âu hiện đại.
Tiểu sử: Rainer Maria Rilke sinh ở Praha, Bohemia (thời đó là Áo-Hung, nay là Cộng hoà Séc) trong một gia đình công chức. Tuổi thơ sống ở Praha, sau đó ở München), Berlin, Paris, Thụy Sĩ. Học Văn học, Lịch sử nghệ thuật, Triết học ở Đại học Praha, Đại học München, Đại học Berlin. Những tập thơ đầu tiên, Leben und Lieder (Cuộc đời và những bài ca, 1894); Traumgekrönt (Đăng quang trong mơ, 1897)…, thể hiện những đề tài theo khuynh hướng suy đồi cuối thế kỉ 19. Sau 2 chuyến đi sang Nga (năm 1897 và 1900) Rilke gặp Lew Nikolajewitsch Tolstoi và tiếp nhận ảnh hưởng của văn học Nga. Năm 1901 kết hôn với nữ điêu khắc gia, họa sĩ Clara Westhoff và sinh con gái trong năm này, sau đó chuyển sang sống ở Pháp. Thế chiến thứ nhất xảy ra, Rilke tham gia quân đội một thời gian, sau đó sống ở München, năm 1919 sang Thụy Sĩ . Năm 1921 sống ở Muzot, hoàn thành Duineser Elegien (Bi ca Duino) viết dở từ năm 1912 và viết Die Sonette an Orpheus (Sonnet gửi Orpheus). Từ năm 1923 vì lý do sức khoẻ phải sống ở khu điều dưỡng Territet bên hồ Genève. Các bác sĩ không chẩn đoán đúng bệnh tình, chỉ trước khi chết không lâu mới xác định ra đó là bệnh máu trắng. Rilke qua đời ngày 29 tháng 12 năm 1926 tại dưỡng viện Val-Mont. Nhà thơ tự chọn cho mình câu thơ yêu thích khắc trên bia mộ: Rose, oh reiner Widerspruch, Lust, Niemandes Schlaf zu sein unter soviel Lidern. (Dịch: Bông hồng, ôi mâu thuẫn tinh khiết, thích thú là giấc ngủ không của riêng ai dưới bao hàng mi).
Tranh của Wassily Kandinsky (1866-1944): Họa sĩ, nhà đồ họa và lý thuyết nghệ thuật người Nga.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét