Emma

Heinrich Heine (1797-1856)    

Tranh © Henri Gervex (1852-1929): Họa sĩ Pháp

II.

Hai mươi tư giờ anh cần phải
Đợi chờ niềm hạnh phúc trên cao
Truyền tới anh, lấp lánh ngọt ngào
Chớp mắt ngọt ngào là ánh liếc.

Ôi ngôn ngữ sao mà giản chiết
Và lời như một vật vụng thô
Diễn đạt hết lời, con bướm đẹp
Bay tiếp đi vờn cánh nhởn nhơ.

Mà thế đó cái nhìn vô tận
Làm ra vô cùng tận cõi xa,
Lòng em như một trời bao la
Chứa đầy nỗi hân hoan tinh tú.

III.

Không hề, dẫu một nụ hôn duy nhất
Sau bấy tháng trời dài yêu đương!
Tôi vẫn nguyên là kẻ đáng thương
Nhất trên đời, cái miệng khô khát.

Có một lần hạnh phúc đến sát
Tôi đã như cảm thấy làn hơi -
Tuy thế hơi thở bay đi mất,
Qua tôi không hề chạm vào môi.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Emma từ tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới, gồm 6 đoạn đánh theo số La mã.

Emma

Heinrich Heine (1797-1856)

II.

Vier und zwanzig Stunden soll ich
Warten auf das höchste Glück,
Das mir blinzelnd süß verkündet,
Blinzelnd süß der Seitenblick.

O! die Sprache ist so dürftig,
Und das Wort ein plumpes Ding;
Wird es ausgesprochen, flattert
Fort der schöne Schmetterling.

Doch der Blick, der ist unendlich,
Und er macht unendlich weit
Deine Brust, wie einen Himmel
Voll gestirnter Seligkeit.

III.

Nicht mal einen einz'gen Kuß,
Nach so monatlangem Lieben!
Und so bin ich Allerärmster
Trocknen Mundes stehngeblieben.

Einmal kam das Glück mir nah –
Schon konnt ich den Atem spüren –
Doch es flog vorüber – ohne
Mir die Lippen zu berühren.

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

George Sand viết về Heine:

„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."

„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).

Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:

"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“

„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“

Tranh của Henri Gervex (1852-1929): Họa sĩ phái Hiện thực người Pháp,