Chủ Nhật, 29 tháng 5, 2022

Cây chiếu sáng

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)  




Cây chiếu sáng, những cây lấp lóa,
Ban vị ngọt ngào ở khắp gần xa.
Chuyển động trong hào quang rực rỡ
Lay con tim của con trẻ người già-
Một lễ hội dành cho ta dâng hiến
Của ân lộc kính dâng đồ tế nhuyễn
Ta ngỡ ngàng nhìn xuống, ngước lên,
Và tới lui và lần nữa ngạc nhiên.

Nhưng nếu gặp mặt nhau, ông hoàng ạ
Và một tối ban cho người ơn tạ,
Là ánh sáng, như những ngọn lửa bùng
Tự nơi mi sẽ chung thắp sáng trưng
Tất cả những gì mi dàn xếp,
Và mọi người cùng mi cam kết;
Với ánh nhìn của trí tuệ vượt cao
Đã cảm rung niềm mê đắm dạt dào.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Bäume leuchtend

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)

Bäume leuchtend, Bäume blendend,
Überall das Süße spendend.
In dem Glanze sich bewegend,
Alt und junges Herz erregend -
Solch ein Fest ist uns bescheret.
Mancher Gaben Schmuck verehret;
Staunend schaun wir auf und nieder,
Hin und Her und immer wieder.

Aber, Fürst, wenn dir's begegnet
Und ein Abend so dich segnet,
Dass als Lichter, dass als Flammen
Von dir glänzten all zusammen
Alles, was du ausgerichtet,
Alle, die sich dir verpflichtet:
Mit erhöhten Geistesblicken
Fühltest herrliches Entzücken.

Chú thích của người dịch:

Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): Thi hào Đức cùng với Friedrich Schiller trở thành đại diện quan trọng nhất của trào lưu Cổ điển Weimar, nhiều tác phẩm thuộc về đỉnh cao của văn chương thế giới, có sự nghiệp đồ sộ trải rộng trên nhiều lĩnh vực thơ, văn xuôi, kịch, nghiên cứu khoa học tự nhiên, họat động chính trị.

Tranh của Caspar David Friedrich (1774-1840): Họa sĩ Đức thời Tiền Lãng mạn.

Thứ Năm, 26 tháng 5, 2022

thỏa cơn

Martin Jankowski    



sờ bằng ngón tay của ánh mắt
mô tả với cái lưỡi của nín lặng
quan sát với bàn tay của nhận thức
thỏa cơn đói mười hai phương hướng

cơn đói của làn da
dệt hơi thở vào hơi thở
hiển lộ âm thanh của nỗi nhớ
nhảy múa với âm sắc của những mùi hương

khiêu vũ với nỗi thèm
nhịp điệu của những ý nghĩ
chúng ta một hang đá lố nhố
những từ ngữ
chưa ra đời

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Chú thích của người dịch:
Martin Jankowski, sinh năm 1965 tại Greifswald: Nhà thơ, nhà văn người Đức, xuất bản nhiều tập thơ, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học và một cuốn tiểu thuyết. Tác giả của những tác phẩm được dịch ra 17 thứ tiếng thường xuyên được mời thỉnh giảng tại các trường đại học và tham dự các liên hoan quốc tế. Hiện nay ông chủ trì nhiều dự án văn hóa và các tọa đàm văn chương. Là người sáng lập die Berline Literarische Aktion (Hiệp hội hành động văn chương Berlin) ông chịu trách nhiệm xuất bản tạp chí đa ngôn ngữ stadtsprachen và chỉ đạo loạt chương trình PARATAXE.

Tranh của Julie Wolfthorn (1864-1944): Nữ họa sĩ Đức, gương mặt nổi bật của phái Hiện đại. Bà mất trong trại tập trung. Trừ các tác phẩm còn lại trong bảo tàng, tác phẩm đồ sộ của bà một thời gian dài bị coi như mất tích. Năm 2000, khi nhiều tranh được tìm thấy , nữ họa sĩ được phát hiện lại và trả về vị trí cao trọng trong nền nghệ thuật tạo hình của Đức.

Thứ Bảy, 21 tháng 5, 2022

đường về nhà đêm đêm

Martin Jankowski  
  


mắt tôi cười
ném bóng đen xuống phố
tôi đóng cửa
và đi

dọc ngọn giáo đa âm
trong đầu
mùi trăm con thú
trên ngón tay tôi

gió rỉ ra
mảnh vỡ thời gian lanh canh
khói của những tà váy
kể những truyện
bằng sữa

một lời nhảy múa trên dây thép
hù dọa những viên đá khát

show này quả không tồi
mà thế tôi phải đi tiếp
quá nhiều ớt tiêu và quế
làm tê đầu lưỡi

với cái lạnh ngọt ngào
sương giá huýt gió
tới các vì sao

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Chú thích của người dịch:
Martin Jankowski, sinh năm 1965 tại Greifswald: Nhà thơ, nhà văn người Đức, xuất bản nhiều tập thơ, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học và một cuốn tiểu thuyết. Tác giả của những tác phẩm được dịch ra 17 thứ tiếng thường xuyên được mời thỉnh giảng tại các trường đại học và tham dự các liên hoan quốc tế. Hiện nay ông chủ trì nhiều dự án văn hóa và các tọa đàm văn chương. Là người sáng lập die Berline Literarische Aktion (Hiệp hội hành động văn chương Berlin) ông chịu trách nhiệm xuất bản tạp chí đa ngôn ngữ stadtsprachen và chỉ đạo loạt chương trình PARATAXE.

Tranh của Julie Wolfthorn (1864-1944): Nữ họa sĩ Đức, gương mặt nổi bật của phái Hiện đại. Bà mất trong trại tập trung. Trừ các tác phẩm còn lại trong bảo tàng, tác phẩm đồ sộ của bà một thời gian dài bị coi như mất tích. Năm 2000, khi nhiều tranh được tìm thấy , nữ họa sĩ được phát hiện lại và trả về vị trí cao trọng trong nền nghệ thuật tạo hình của Đức.

Thứ Bảy, 14 tháng 5, 2022

thế giới mới

Martin Jankowski    



những con xe mỹ bự loang loáng màu xanh dương
cửa tàu điện ngầm không có tay nắm
những vách tảng chung cư điểm trang trời rộng
đàn bà nội trợ hớt hải trượt pa tanh

những con ngựa mơ màng chờ trước cung điện
chim và còi báo động rú lên trước ngôi nhà
người đánh trống bán mồ hôi phi châu
dân lái taxi hò hét tiếu hài khi đèn đỏ

như tiếng saxophon vang tiếng cười con trẻ
thoảng bay mùi nước tiểu và cam
các bác sĩ uống trà bạc hà
trong máy bay lên thẳng

mặt trời sõng sượt đổ bóng
cách hai con phố trên

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Chú thích của người dịch:
Martin Jankowski, sinh năm 1965 tại Greifswald: Nhà thơ, nhà văn người Đức, xuất bản nhiều tập thơ, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học và một cuốn tiểu thuyết. Tác giả của những tác phẩm được dịch ra 17 thứ tiếng thường xuyên được mời thỉnh giảng tại các trường đại học và tham dự các liên hoan quốc tế. Hiện nay ông chủ trì nhiều dự án văn hóa và các tọa đàm văn chương. Là người sáng lập die Berline Literarische Aktion (Hiệp hội hành động văn chương Berlin) ông chịu trách nhiệm xuất bản tạp chí đa ngôn ngữ stadtsprachen và chỉ đạo loạt chương trình PARATAXE.

Tranh của Julie Wolfthorn (1864-1944): Nữ họa sĩ Đức, gương mặt nổi bật của phái Hiện đại. Bà mất trong trại tập trung. Trừ các tác phẩm còn lại trong bảo tàng, tác phẩm đồ sộ của bà một thời gian dài bị coi như mất tích. Năm 2000, khi nhiều tranh được tìm thấy , nữ họa sĩ được phát hiện lại và trả về vị trí cao trọng trong nền nghệ thuật tạo hình của Đức.

Chủ Nhật, 8 tháng 5, 2022

trong tuần thứ ba tháng Ba

Martin Jankowski     



phục sinh ào ạt
trước cửa sổ nhà các anh

trong ngôn ngữ nhám thô
như thường khi các anh giải phẫu
sự lụi tàn của thế gian đang tới

tôi ngỡ ngàng
những mạch máu
của bạch dương nõn nường
trên sân.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Chú thích của người dịch:
Martin Jankowski, sinh năm 1965 tại Greifswald: Nhà thơ, nhà văn người Đức, xuất bản nhiều tập thơ, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học và một cuốn tiểu thuyết. Tác giả của những tác phẩm được dịch ra 17 thứ tiếng thường xuyên được mời thỉnh giảng tại các trường đại học và tham dự các liên hoan quốc tế. Hiện nay ông chủ trì nhiều dự án văn hóa và các tọa đàm văn chương. Là người sáng lập die Berline Literarische Aktion (Hiệp hội hành động văn chương Berlin) ông chịu trách nhiệm xuất bản tạp chí đa ngôn ngữ stadtsprachen và chỉ đạo loạt chương trình PARATAXE.

Tranh của Julie Wolfthorn (1864-1944): Nữ họa sĩ Đức, gương mặt nổi bật của phái Hiện đại. Bà mất trong trại tập trung. Trừ các tác phẩm còn lại trong bảo tàng, tác phẩm đồ sộ của bà một thời gian dài bị coi như mất tích. Năm 2000, khi nhiều tranh được tìm thấy , nữ họa sĩ được phát hiện lại và trả về vị trí cao trọng trong nền nghệ thuật tạo hình của Đức.

Thứ Ba, 3 tháng 5, 2022

hai giây hoàn toàn

Martin Jankowski    
 


nơi nào đó ngoài xa đồng lúa mạch
cỏ mọc từ lâu ngập những con đường
bầu trời cao xanh dương mất hút
màu lục xanh sẫm lá bạch dương

một ánh mắt như đục trổ khỏi
từ một giấc mơ, một cuốn sách cổ xưa
rót đầy phổi tôi khí nóng ban trưa
tôi có thể bay, điều này tôi rõ

đồng lúa mạch đu đưa theo gió
không cột điện, thép gai chia cắt bầu trời
chỉ cỏ với những bông hoa khẽ gật
nín lặng mùa hè là một tiếng reo vui

nín lặng mùa hè là một tiếng reo vui lớn
chỉ bụi và nóng dạt qua sự yên bình
tôi hối hả qua bao nhiêu ngày nhật, thị thành
để trông thấy nơi đây đồng lúa mạch

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

zwei sekunden ganz

das weizenfeld dort irgendwo weit draußen
die wege längst vom gras verwachsen
verlorner blauer hoher himmel
das dunkelgrün der pappelblätter

ein augenblick wie ausgeschnitten
aus einem traum aus einem alten buch
die warme mittagsluft füllt mir die lungen
und mir ist klar ich könnte fliegen

das weizenfeld vom wind gewiegt
kein mast kein draht zerteilt den himmel
nur gräser nicken mit den blüten
das sommerschweigen ist ein großer jubel

das sommerschweigen ist ein großer jubel
nur staub und wärme treiben durch die ruhe
durch wieviel tage städte mußt ich hasten
um dieses weizenfeld zu sehn

Chú thích của người dịch:
Martin Jankowski, sinh năm 1965 tại Greifswald: Nhà thơ, nhà văn người Đức, xuất bản nhiều tập thơ, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học và một cuốn tiểu thuyết. Tác giả của những tác phẩm được dịch ra 17 thứ tiếng thường xuyên được mời thỉnh giảng tại các trường đại học và tham dự các liên hoan quốc tế. Hiện nay ông chủ trì nhiều dự án văn hóa và các tọa đàm văn chương. Là người sáng lập die Berline Literarische Aktion (Hiệp hội hành động văn chương Berlin) ông chịu trách nhiệm xuất bản tạp chí đa ngôn ngữ stadtsprachen và chỉ đạo loạt chương trình PARATAXE.

Tranh của Julie Wolfthorn (1864-1944): Nữ họa sĩ Đức, gương mặt nổi bật của phái Hiện đại. Bà mất trong trại tập trung. Trừ các tác phẩm còn lại trong bảo tàng, tác phẩm đồ sộ của bà một thời gian dài bị coi như mất tích. Năm 2000, khi nhiều tranh được tìm thấy , nữ họa sĩ được phát hiện lại và trả về vị trí cao trọng trong nền nghệ thuật tạo hình của Đức.

Làm gì đây với Pushkin

Marcel Reich-Ranicki        Mới đây ông hứa nói cho chúng tôi nghe ít nhiều về Pushkin và Chekhov. Chúng tôi chờ đấy. Heinz Bode từ Leipzig ...