Seraphine

Heinrich Heine (1797-1856)

Tranh ©Bùi Xuân Phái (1920-1988), Vietnamese Painter

XIII.

Trùng trùng kéo những con sóng tung bọt
Hẳn tới bờ xanh;
Chúng cuộn dâng và vỡ tan tành
Hẳn trên cát sỏi.

Cường tráng và to lớn chúng đi tới,
Chẳng nghỉ ngưng chi,-
Kết cục chúng trở nên gay gắt,
Với ta phỏng giúp được gì?

XIV.

Tảng đá ký tự nhô trên biển
Tôi ngồi đây với những giấc mơ.
Hải âu gào, gió rít âm u,
Những con sóng thong dong và ngầu bọt.

Tôi đã mến yêu vài cô bé đẹp
Và đôi ba cậu trai trẻ tốt lòng,-
Họ giạt về đâu? Gió âm u thổi
Sóng bọt tung và dạo thong dong.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Seraphine từ tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới, gồm 15 đoạn đánh theo số La mã.

Seraphine

Heinrich Heine (1797-1856)

XIII.

Es ziehen die brausenden Wellen
Wohl nach dem Strand;
Sie schwellen und zerschellen
Wohl auf dem Sand.

Sie kommen groß und kräftig,
Ohn' Unterlaß;
Sie werden endlich heftig -
Was hilft uns das ?

XIV.

Es ragt ins Meer der Runenstein,
Da sitz ich mit meinen Träumen.
Es pfeift der Wind, die Möwen schrein,
Die Wellen, die wandern und schäumen.

Ich habe geliebt manch schönes Kind
Und manchen guten Gesellen -
Wo sind sie hin? Es pfeift der Wind,
Es schäumen und wandern die Wellen.

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

George Sand viết về Heine:

„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."

„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).

Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:

"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“

„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“

Tranh của Bùi Xuân Phái (1920-1988), Vietnamese Painter.