Thứ Hai, 9 tháng 9, 2019

Seraphine

Heinrich Heine (1797-1856)   

Tranh © của Paul Huet (1803-1869)
V.

Hải âu nhìn sang đây mới
Tò mò ta quá đi thôi,
Bởi vì anh áp chặt vậy
Tai anh vào với làn môi.

Con hải âu rất muốn biết
Gì nơi em tỏa từ môi?
Em rót tai anh đầy những
Nụ hôn hay đó những lời!

Nếu như chỉ riêng anh biết
Điều chi ríu rít trong hồn!
Bao lời và những chiếc hôn
Trộn lẫn vào nhau tuyệt diệu.

VI.

Như một con nai nhút nhát
Trốn tôi, nàng thoắt như nai
Trèo mỏm này sang mỏm khác,
Tóc nàng trong gió tung bay.

Đến triền đá xuôi xuống biển
Tôi đã đuổi kịp được nàng,
Tôi âu yếm nói dịu dàng
Khiến trái tim nàng cảm động.

Ngồi đây cao như trời rộng
Chúng tôi khoan khoái như trời,
Dưới chân, tối thẫm biển khơi
Mặt trời dần dần đổ bóng.

Mặt trời huy hoàng chìm xuống
Biển đen sẫm tối dưới chân;
Sóng trào tới đó rì rầm
Với niềm sướng vui hoang dã.

Ôi nàng đừng khóc, mặt trời
Không mất đâu trong ngọn sóng;
Mặt trời với bao lửa nóng
Nấp vào trong trái tim tôi.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Seraphine từ tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới, gồm 15 đoạn đánh theo số La mã.

Seraphine

Heinrich Heine (1797-1856)

V.

Wie neubegierig die Möwe
Nach uns herüberblickt,
Weil ich an deine Lippen
So fest mein Ohr gedrückt!

Sie möchte gerne wissen,
Was deinem Mund entquillt,
Ob du mein Ohr mit Küssen
Oder mit Worten gefüllt?

Wenn ich nur selber wüßte,
Was mir in die Seele zischt!
Die Worte und die Küsse
Sind wunderbar vermischt.

VI.

Sie floh vor mir wie 'n Reh so scheu,
Und wie ein Reh geschwinde!
Sie kletterte von Klipp' zu Klipp',
Ihr Haar, das flog im Winde.

Wo sich zum Meer der Felsen senkt.
Da hab ich sie erreichet,
Da hab ich sanft mit sanftem Wort
Ihr sprödes Herz erweichet.

Hier saßen wir so himmelhoch,
Und auch so himmelselig;
Tief unter uns, ins dunkle Meer,
Die Sonne sank allmählich.

Tief unter uns, ins dunkle Meer,
Versank die schöne Sonne;
Die Wogen rauschten drüber hin,
Mit ungestümer Wonne.

O weine nicht, die Sonne liegt
Nicht tot in jenen Fluten;
Sie hat sich in mein Herz versteckt
Mit allen ihren Gluten.

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."

„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).

Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:

"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“

„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“

Tranh © của Paul Huet (1803-1869): Họa sĩ Pháp.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Làm gì đây với Pushkin

Marcel Reich-Ranicki        Mới đây ông hứa nói cho chúng tôi nghe ít nhiều về Pushkin và Chekhov. Chúng tôi chờ đấy. Heinz Bode từ Leipzig ...