Đứa con

Heinrich Heine (1797-1856)   

Trong mơ Chúa tặng người ngoan đạo
Nàng nào hay, sao nên nỗi sự tình
Nàng đẻ con và hầu như không biết,-
Germania, cô gái đồng trinh.

Một thằng cu đang lổm ngổm
Lìa khỏi dây rốn,
Sẽ là cậu bé bắn cung dễ thương
Như Amor thần của yêu đương.

Nay mai bắn trúng con đại bàng tầng cao nhất,
Nó còn đang bay bổng tự hào.
Mũi tên hay của cậu thậm chí
Bắn tới con điểu có hai đầu (1).

Ấy thế chẳng như kẻ ngoại giáo (2) mù nọ
Chẳng như Amor - vị ái thần
Cậu khá nên không áo không quần
Ra mắt như người Xăng qui lốt (3).

Đất nước chúng ta trời đang vào tiết
Đạo đức và Cảnh sát lệnh nghiêm,
Rằng trẻ già khắp lượt dưới trên
Thân mình che vải.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Đứa con từ chùm Zeitgedichte (Những bài thơ thời cuộc) của tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới.

Das Kind

Heinrich Heine (1797-1856)

Den Frommen schenkts der Herr im Traum,
Weißt nicht, wie dir geschah!
Du kriegst ein Kind und merkst es kaum,
Jungfrau Germania.

Es windet sich ein Bübelein
Von deiner Nabelschnur,
Es wird ein hübscher Schütze sein,
Als wie der Gott Amour.

Trifft einst in höchster Luft den Aar,
Und flög er noch so stolz,
Den doppelköpfigen sogar
Erreicht sein guter Bolz.

Doch nicht wie jener blinde Heid
Nicht wie der Liebesgott,
Soll er sich ohne Hos und Kleid
Zeigen als Sanskülott.

Bei uns zu Land die Witterung,
Moral und Polizei
Gebieten streng, daß alt und jung
Leiblich bekleidet sei.

Chú thích của người dịch:
(1) Đại bàng hai đầu, thường thấy trên quốc huy nhiều nước, biểu trưng quyền lực kép của nhà vua - hoàng đế.
(2) Các tôn giáo pagan, ngoại giáo hay pagan giáo (paganism, tiếng Đức: Heidentum) là một thuật ngữ được sử dụng lần đầu vào thế kỷ thứ tư bởi các tín hữu Kitô sơ khai để chỉ những nhóm dân cư có nguồn gốc từ Đế quốc La Mã thực hành theo tín ngưỡng đa thần giáo.
(3) Sansculotten: Những người mặc quần dài (khác với giới quí tộc, phong kiến mặc quần chẽn đến đầu gối). Khái niệm Xăng qui lốt chỉ vô sản, công nhân, tiểu thị dân trong Cách mạng tư sàn Pháp, trong một giai đoạn cách mạng, vì ủng hộ phái Gia cô banh họ có ảnh hưởng rất lớn.
Heinrich Heine nhìn về nước Đức (nàng Germania), cuộc đấu tranh dân quyền, và cách mạng tư sản 1848 đầy ý trào lộng.

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.
George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."
„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).
Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“
„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“
Germania thức dậy . Tranh của Christian Köhler (1809-1861): Họa sĩ Đức