Yêu

Rainer Maria Rilke (1875-1926)    

V

Em còn nhớ anh mang cho em những trái táo
và lanh lẹ, khẽ chải cho em mớ tóc óng vàng?
Nhớ không em, xưa kia, anh còn thích cười vang
và khi đó em còn là đứa trẻ.

Rồi anh trở nên nghiêm nghị. Trong tim anh cháy bỏng
một hy vọng non nớt và một niềm cũ ưu phiền...
Có một lần cô gia sư dạo đó,
đã nhấc cuốn „Chàng Werther“ (1) khỏi tay em.

Mùa xuân gọi. Anh hôn em lên má,
mắt em mở to nhìn anh và chăm chú dịu dàng.
Đó là ngày chủ nhật. Xa vọng chuông vang
và qua rừng thông ánh sáng đèn le lói…

VI

Anh và em- ngồi chìm trong suy nghĩ
cả hai trong trời nho lá ánh chiều tà,
trong những khóm leo hương ngát, trên đầu ta
một con ong nghệ vo vo đâu im tiếng.

Phản xạ dừng, những vòng tròn nhiều sắc
thoáng đứng dừng trên mái tóc em...
Một lần anh, không gì khác, thốt lên:
„Em có đôi mắt sao tuyệt đẹp.“

VII

Mái tóc vàng sau ô cửa kính
nhô lên thanh tú làm sao,-
Sao chiếu bụi quần tinh đẩu
hay tới lòng tôi soi vào?

Có phải mái đầu thương mến
đã ghim giữ chặt lòng tôi,
hay bụi ùn ùn tinh tú
kia trong thế giới nắng trời?

Không ai ngó sang bên cả
Kín đáo, chiều đêm diễu qua,
vầng trán bình thản…Còn ta?
Đôi ta ngắm nhìn chiều xuống.-

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức:

Lieben

Rainer Maria Rilke (1875-1926)

V

Ob du's noch denkst, dass ich dir Äpfel brachte
und dir das Goldhaar glattstrich leis und lind?
Weisst du, das war, als ich noch gerne lachte,
und du warst damals noch ein Kind.

Dann ward ich ernst. In meinem Herzen brannte
ein junges Hoffen und ein alter Gram ...
Zur Zeit, als einmal dir die Gouvernante
den "Werther" aus den Händen nahm.

Der Frühling rief. Ich küsste dir die Wangen,
dein Auge sah mich gross und selig an.
Das war ein Sonntag. Ferne Glocken klangen,
und Lichter gingen durch den Tann ...

VI

Wir sassen beide in Gedanken
im Weinblattdämmer - du und ich -
und über uns in duftgen Ranken
versummte wo ein Hummel sich.

Reflexe hielten, bune Kreise,
in deinem Haare flüchtig Rast ...
Ich sagte nichts als einmal leise:
"Was du für schöne Augen hast."

VII

Blondköpfchen hinter den Scheiben
hebt es sich ab so fein, -
sternt es ins Stäubchentreiben
oder zu mir herein?

Ist es das Köpfchen, das liebe,
das mich gefesselt hält,
oder das Stäubchengetriebe
dort in der sonnigen Welt?

Keins sieht zum andern hinüber.
Heimlich, die Stirne voll Ruh
schreitet der Abend vorüber ...
Und wir? Wir sehn ihm halt zu. -

Chú thích của người dịch:

(1) "Nỗi đau của chàng Werther", cuốn tiểu thuyết của Johann Wolfgang von Goethe.

Rainer Maria Rilke (1875-1926): Nhà thơ, nhà văn, nhà tiểu luận và dịch giả, ông thuộc về những thi sĩ quan trọng nhất của văn chương Đức và châu Âu hiện đại.

Tiểu sử: Rainer Maria Rilke sinh ở Praha, Bohemia (thời đó là Áo-Hung, nay là Cộng hoà Séc) trong một gia đình công chức. Tuổi thơ sống ở Praha, sau đó ở München), Berlin, Paris, Thụy Sĩ. Học Văn học, Lịch sử nghệ thuật, Triết học ở Đại học Praha, Đại học München, Đại học Berlin. Những tập thơ đầu tiên, Leben und Lieder (Cuộc đời và những bài ca, 1894); Traumgekrönt (Đăng quang trong mơ, 1897)…, thể hiện những đề tài theo khuynh hướng suy đồi cuối thế kỉ 19. Sau 2 chuyến đi sang Nga (năm 1897 và 1900) Rilke gặp Lew Nikolajewitsch Tolstoi và tiếp nhận ảnh hưởng của văn học Nga. Năm 1901 kết hôn với nữ điêu khắc gia, họa sĩ Clara Westhoff và sinh con gái trong năm này, sau đó chuyển sang sống ở Pháp. Thế chiến thứ nhất xảy ra, Rilke tham gia quân đội một thời gian, sau đó sống ở München, năm 1919 sang Thụy Sĩ . Năm 1921 sống ở Muzot, hoàn thành Duineser Elegien (Bi ca Duino) viết dở từ năm 1912 và viết Die Sonette an Orpheus (Sonnet gửi Orpheus). Từ năm 1923 vì lý do sức khoẻ phải sống ở khu điều dưỡng Territet bên hồ Genève. Các bác sĩ không chẩn đoán đúng bệnh tình, chỉ trước khi chết không lâu mới xác định ra đó là bệnh máu trắng. Rilke qua đời ngày 29 tháng 12 năm 1926 tại dưỡng viện Val-Mont. Nhà thơ tự chọn cho mình câu thơ yêu thích khắc trên bia mộ: Rose, oh reiner Widerspruch, Lust, Niemandes Schlaf zu sein unter soviel Lidern. (Dịch: Bông hồng, ôi mâu thuẫn tinh khiết, thích thú là giấc ngủ không của riêng ai dưới bao hàng mi).

Tranh của Carl Olof Larsson (1853-1919): Họa sĩ người Thụy Điển.