Con voi trắng

Ulrich Weinzierl 

Tranh của © Louis Moilliet (1880-1962), họa sĩ người Thụy Sĩ

Những ai biết một chút mà chẳng nhiều thêm hơn cái tên Rilke, ngoài tiểu thuyết „Cornet“ ít nhất họ cũng biết tới bài thơ Con báo, Ngày thu và cả bài Giàn Kéo Quân nữa. Không nghi ngờ gì nữa, bài thơ này là bài đầu tầu, vâng, một „bài tủ“, được các nhà làm hợp tuyển đánh giá cao không hề kém các nhà viết tiểu sử. Hugo von Hofmannstahl (1) thậm chí còn xếp bài thơ vào mục các bài thơ „do nổi tiếng gần như có chút gì trĩu nặng“, „gần như quá là điệu nghệ“. Bản thân thi sĩ đọc bài thơ này thường xuyên, với sự thích thú và gặt hái nhiều kết quả. Năm 1906 viết ra giấy, bài thơ„Giàn Kéo Quân“ đã ra đời cùng Những bài thơ mới nhờ cuộc gặp gỡ với Rodin (2) và phong cách Hiện đại của Pháp đã tạo ra một bước ngoặt trong sự nghiệp sáng tác và thi ca của Rilke: đi tới tường tận của sự quan sát chính xác, hay như Stefan Zweig (3) hào hùng ưa thích diễn đạt: „sự toàn thắng của một ngôn ngữ tối hậu đã hoàn toàn trở thành điêu khắc“.

Tuy nhiên trong lần in đầu và cho cả tới sau khi tác giả mất, người ta phải bỏ mất một điều nhỏ nhặt trong ấn hình: Bây giờ, dựa theo ấn bản „Tác phẩm toàn tập“ của Ernst Zinns (4), thay vào ba dấu chấm mở ra màn chung kết của trí phóng tưởng, trước kia chỉ có một dấu chấm hết. Có phải chỉ là một điều vặt vãnh thôi không? Dẫu sao thì văn bản „Vũ nữ Tây Ban Nha“ ra đời kế tiếp, xuất hiện ước chừng đồng thời có thể có giá trị như khúc tụng ca vẻ gợi cảm bốc lửa. Và cả dòng thơ nổi tiếng nhất luôn quay lại và đúng là thế, không thể nào quên „ Và thế rồi sau, lúc nào đó một con voi trắng“ vang lên như vậy không hề khác, không phải là sự tình cờ. Dẫu sao Rilke đã do dự giữa hai biến thể, một biến thể còn không thì trùng khớp bằng lòng với điệp khúc co lại „ Và thế rồi sau, lúc nào đó...“ Tôi nghĩ cả hai cùng liên quan với nhau – trí tưởng tượng thơ ca kết cục là con voi trắng vinh quang và ba dấu chấm.

Nhưng điều gì đã làm nên tác động quyến rũ của „Giàn Kéo Quân“ vậy? Một mặt, chắc chắn do hình thức: Trong vũ điệu của những câu thơ jambơ năm chân, cùng với những thứ được miêu tả, chúng ta xoay đi trong vòng tròn. Sự nhiệm màu của phẩm giá đầy nhạc tính, của nhịp và vần thơ khiến người quan sát được một kẻ quan sát, chính là kẻ loăng quăng ghé lại đứng bên lề, với mãnh lực dịu dàng đưa vào tâm điểm sự kiện. Không một ai thoát khỏi vận động. Đồng thời ở đây chúng ta lên đường hành trình vào xứ sở của con trẻ. Mặc dù nó „trì hoãn lâu, trước khi chìm đắm“ thì lãnh địa của nhớ thương vẻ như không vướng bận gì bất kỳ một sự đa cảm và sướt mướt. Vô tình công viên Jardin du Luxembourg biến thành thiên đường đánh mất, nơi nghiệm trải nguyên thủy được khơi gợi. Bởi ở đó là những cô gái cưỡi trên lưng ngựa. Hồ như vừa thoát ra khỏi nghi lễ trinh trắng, những ánh mắt buông mơ màng của các cô bé bắt gặp ánh mắt của người lớn đứng ngoài và như thế là ánh mắt của chúng ta: Và đôi khi một nụ cười đáp lại. Đòi hỏi giới tính đang thức dậy trong tuổi dậy thì chắc rằng còn chưa là sự hứa hẹn khoái cảm của một Lolita, mà thế đó là dự cảm mơ màng pha một thoáng điệu đàng mới lớn.

Trong đám các con thú sặc sỡ, „và thế rồi sau vào lúc nào đó“ nổi bật con voi trắng xuất hiện nhảy nhịp tách ra khỏi hàng. Tính khí bạch tạng thất thường của tự nhiên, nó hoàn hảo là một con thú thần thoại. Xưa thần Indira ưa cưỡi trên lưng nó và nó đóng vai trò trong huyền thoại về Đức Phật. Trước khi sinh ra Ngài, Maya, mẹ của Đức Phật đã trông thấy một con voi trắng xâm phạm vào lòng bà. Có nói quá không, nếu như ta phỏng đoán ở mô-típ chủ đạo của Rilke một âm hưởng gợi dục ở tầng sâu? Hầu như không: Những người hoài nghi nên nhớ rằng, trong tập Những bài thơ mới, sát trước bài „Giàn Kéo Quân“ lại chính là bài sonnet „Đức Phật“. Chính thế trong nghệ thuật đoán định vì vậy ẩn chứa ma lực của bài thơ, nền đất hai lớp của một sự dịu dàng rất đặc biệt này tên là gợi cảm.

© Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Nguồn: Một trăm bài thơ của thế kỷ, kèm bình giảng, được tuyển lựa bởi Marcel Reich-Ranicki, Nhà xuất bản Insel Verlag, 2000

Giàn Kéo Quân

Jardin du Luxembourg

Dưới vòm mái đổ vệt dài trong một thoáng
Xoay vòng bầy ngựa sặc sỡ sắc màu
Tất cả chúng đến từ đất nước, dài lâu
Trì nán lại trước khi chìm đắm
Ấy một số bên cỗ xe căng thẳng
Trông vẻ mặt chúng mà thế lộ vẻ can trường
Một con sư tử đỏ hung dữ cùng chúng đi trên đường
Và hồi sau, lúc nào đó, một con voi trắng

Cứ như trong rừng, có cả một con tuần lộc
Có điều nó đeo một bộ yên
Một cô gái nhỏ mặc đồ xanh, nai nịt ngồi trên
Và một cậu bé vận đồ trắng cưỡi trên lưng sư tử
Và cậu giữ chặt lấy người bằng bàn tay nóng, bé nhỏ
Khi con mãnh sư lè lưỡi, nhe nanh
Và hồi sau, lúc nào đó, một con voi trắng

Cả các cô gái trên lưng ngựa lướt qua, tươi sáng
Suýt bật lên khỏi cú ngựa lồng
Giữa đà nhào nhún nhẩy trên không
Ngước mắt, tới nơi nào, liếc sang đây, nhìn tới
Và hồi sau, lúc nào đó, một con voi trắng

Và chóng vánh, hối hả và kết lắng
Và quay và xoay thôi không mục đích nào
Màu đỏ, màu xanh và xám tạt qua ào ào
Một diện mạo hồ như chưa bắt đầu, bé nhỏ
Và thư thoảng hé nụ cười từ đó
Ấm áp, chói chang và phung phí hiến dâng
Cho trò chơi nín thở, mù câm...

©Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Das Karussell

Jardin du Luxembourg

Mit einem Dach und seinem Schatten dreht
sich eine kleine Weile der Bestand
von bunten Pferden, alle aus dem Land,
das lange zögert, eh es untergeht.
Zwar manche sind an Wagen angespannt,
doch alle haben Mut in ihren Mienen;
ein böser roter Löwe geht mit ihnen
und dann und wann ein weißer Elefant.

Sogar ein Hirsch ist da, ganz wie im Wald,
nur dass er einen Sattel trägt und drüber
ein kleines blaues Mädchen aufgeschnallt.

Und auf dem Löwen reitet weiß ein Junge
und hält sich mit der kleinen heißen Hand
dieweil der Löwe Zähne zeigt und Zunge.

Und dann und wann ein weißer Elefant.

Und auf den Pferden kommen sie vorüber,
auch Mädchen, helle, diesem Pferdesprunge
fast schon entwachsen; mitten in dem Schwunge
schauen sie auf, irgendwohin, herüber –.

Und dann und wann ein weißer Elefant.

Und das geht hin und eilt sich, dass es endet,
und kreist und dreht sich nur und hat kein Ziel.
Ein Rot, ein Grün, ein Grau vorbeigesendet,
ein kleines kaum begonnenes Profil –.
Und manchesmal ein Lächeln, hergewendet,
ein seliges, das blendet und verschwendet
an dieses atemlose blinde Spiel ...

Bản tiếng Anh (tham khảo)

The Carourel

Rainer Maria Rilke (1875-1926)

A little while both roof and shadow turn
with the quick steeds, whose motley coats enchant,
all hailing from the land that knows no want,
whose distant end no childlike eyes discern.
And every champing horse is arrogant,
though some are hitched to coaches, it is true;
a red and wicked lion bounds there too,
and now and then a huge, white elephant.

Even a wild stag flies along the track,
as in the wood, but saddle he must wear,
and a small girl in blue perched on his back.

And on the ruddy lion rides a young
blonde boy, with small hot hand and quickened pant,
the while the lion shows his teeth and tongue.

And now and then a huge, white elephant.

And round and round on their swift steeds they tear,
and clear-eyed girls, who are quite grown, among
the other children ride embarrassed, swung
in forward flight, looking now here, now there—

And now and then a huge, white elephant.

And it goes on and hurries to a close,
circling and whirling with no end or aim.
A red, a green, a grey rides forth, and goes,
A small vague profile, fading as it came.
And sometimes a soft glance abruptly glows,
a dazzling spendthrift smile some child bestows
briefly upon this blind and breathless game.

Chú thích của người dịch:

Rainer Maria Rilke (1875-1926): Nhà thơ, nhà văn, nhà tiểu luận và dịch giả, ông thuộc về những thi sĩ quan trọng nhất của văn chương tiếng Đức.

Ulrich Weinzierl (sinh năm 1954): Nhà báo người Áo, giám đốc nhà xuất bản, cây bút phê bình văn học của Frankfurter Allgemeine Zeitung.

(1) Hugo von Hofmannstahl (1874-1929): Nhà thơ, nhà văn, kịch tác gia người Áo, đại diện quan trọng của Phong cách Hiện đại Vienna.
(2) Auguste Rodin (1840-1917): Nhà tạc tượng và họa sĩ, vị thủy tổ của nền điêu khắc hiện đại. Nhà thơ Rainer Maria Rilke đã từng xin làm thư ký cho ông vài năm.
(3) Stefan Zweig (1881-1942): Nhà văn, nhà thơ người Áo.
(4) Ernst Zinns (1910-1990): Nhà ngữ văn nghiên cứu văn học cổ điển Đức

Giàn kéo quân lớn, tranh của Louis Moilliet (1880-1962), họa sĩ người Thụy Sĩ

Nhà nông

Georg Trakl (1887 - 1914)

Tranh của ©Jean-François Millet (1814–1875), họa sĩ Pháp

Trước cửa sổ sắc đỏ và xanh lục
Trong căn phòng thấp ám muội đen
Các cô hầu và cậu ở ngồi ăn
Họ bẻ bánh và rót vang vào cốc.

Giờ ban trưa, trong thẳm sâu câm lặng
Thư thoảng văng một lời nói cộc cằn
Cánh đồng lấp lóa trong một khắc
Và bầu trời chì nặng và xa xăm.

Trong bếp lò than bùng gớm ghiếc
Và một đàn ruồi kéo vo ve
Các cô hầu ngớ ngẩn và câm nghe
Thái dương các cô máu chảy rần rật.

Và đôi lúc ánh mắt giao nhau thèm khát
Khi căn phòng hơi gia súc thoáng qua
Cậu đầy tớ đọc lời kinh ê a
Dưới bậc cửa một con gà trống gáy.

Và lại ra đồng. Một nỗi kinh hoàng tóm lấy
Họ thường khi trong bão lúa ầm ào
Và lanh canh, lui tới ra vào
Lưỡi hái khua như ma làm theo nhịp.

©Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Die Bauern

Georg Trakl (1887 - 1914)

Vorm Fenster tönendes Grün und Rot.
Im schwarzverräucherten, niederen Saal
Sitzen die Knechte und Mägde beim Mahl;
Und sie schenken den Wein und sie brechen das Brot.

Im tiefen Schweigen der Mittagszeit
Fällt bisweilen ein karges Wort.
Die Äcker flimmern in einem fort
Und der Himmel bleiern und weit.

Fratzenhaft flackert im Herd die Glut
Und ein Schwarm von Fliegen summt.
Die Mägde lauschen blöd und verstummt
Und ihre Schläfen hämmert das Blut.

Und manchmal treffen sich Blicke voll Gier,
Wenn tierischer Dunst die Stube durchweht.
Eintönig spricht ein Knecht das Gebet
Und ein Hahn kräht unter der Tür.

Und wieder ins Feld. Ein Grauen packt
Sie oft im tosenden Ährengebraus
Und klirrend schwingen ein und aus
Die Sensen geisterhaft im Takt.

Bản tiếng Anh

The Peasants

Georg Trakl (1887 - 1914)

Before the window sounding green and red. 
In the smoke blackened, low hall
The farm boys and maids sit with the meal;
And they pour wine and they break bread.

In the deep silence of midday
Sometimes a meager word is spoken.
The fields glimmer constantly
And the sky leaden and wide.

Grotesquely the glow flickers in the hearth
And a swarm of flies buzz.
The maids listen dim-witted and mute
And the blood hammers their temples.

And sometimes looks meet full of greed,
When animal vapors blow through the room.
Monotonously a farm boy says the prayer
And a cock crows under the door.

And again into the field. A horror seizes
Them often in the roaring bluster of corn
And the scythes swing clanking
Back and forth in a ghostly rhythm.

Translated by Jim Doss and Werner Schmitt
 
Chú thích của người dịch:

Về tác giả: Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20. 

Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.

Tranh của Jean-François Millet (1814–1875), họa sĩ phái Hiện thực Pháp.

Bài thơ "Gửi chàng trai Elis" của Georg Trakl

Hendrik Rost (1)

Tranh của © Paul Gauguin (1848-1903): Họa sĩ Pháp

Ở những bài thơ của Georg Trakl, nội dung gần như luôn xoay quanh cái chết và buồn thương. Và mặc dầu thế người diễn giải của chúng ta lại viết rằng, ông cảm nhận điều đó như là sự giải thoát lớn. Điều gì đây an ủi Trakl? (FAZ)

Người giáo viên dạy tiếng Đức nới thắt lưng và hít sâu vào. Sau đó ông ngâm, phất cánh tay, lắc lư đầu khiến làn tóc uốn kiểu Chị em nhà Scholl bồng bềnh và mái tóc rẽ ngôi thả dài một bên đầu áp xõa xuống. Heym (2) và Lasker-Schüler (3), Benn (4) và, ôi chao người ạ, đó là giáo trình của ông.

Tôi là môn sinh của ông. Theo cái kiểu như ông ấy bất ngờ bê chiếc xe đạp của mình đặt lên bục giảng, vá săm thủng và sau đó cho học trò viết một bài luận về vá săm xe đạp. Ở trường, ông ấy bị coi là gàn. Người ta đồn, trong nhà thầy chất đống khoai tây. Nhưng rồi ngay cả ngày hôm nay, tôi còn có thể chữa lốp xịt hơi nhanh hơn so với người khác phân bua về việc nhà trường đuổi xua hết ở họ niềm hứng thú dành cho bài thơ ấy.

Thừa thãi cuộc đời

Dạo đó, khi nằm trên chiếc ghế sô-pha nhung to sợi nhà chúng tôi, và lấy tay với bừa một cuốn sách từ cái giá ở trên đầu xuống, tôi đã sẵn sàng. Đó là một cuốn thơ mỏng, khổ nhỏ. Ngay từ tên tác giả đã đã là một câu đố: Trakl. Nghe sao thần bí. Và huyền bí là những bài thơ tôi đọc . Đại bàng, Cối xay gió, Các tu sĩ, Ảm đạm, Rượu vang, Mùa thu, Cái chết.

Thoạt đầu tôi đã ngờ rằng mình đã chạm vào bí mật đen tối nhất của cha mẹ mình. Chưa bao giờ họ chỉ cho tôi xem những văn bản này. Chưa bao giờ chúng tôi nói về sầu thảm. Và như áp lên chúng tôi là tác động nụ cười của người lớn, mỗi lúc khách đến và kế đó họ trò chuyện về những người khác. Nói về thuế, về thời tiết và về thời trước nữa. Nhưng mà cái Thời trước này nó hoàn toàn không là thời tôi từ đó khởi nguồn. Thời trước đó của tôi là thứ không được nói về nó. Cái thứ tôi cho rằng khả thể nhưng mà tôi không có sự tiếp cận và thậm chí, vâng, thậm chí không tìm ra một cái tên cho nó. Và bây giờ tôi tìm lại rất nhiều thứ của nó trong cuốn sách này - tương tự thế ít giấu diếm như một bí mật của đức tin. Tôi đã thấy và hiểu được rằng tất cả luôn sát nút xoay quanh cái chết, sự buồn đau. Và thông qua việc cùng đọc có chút gì đã xảy ra trong tôi, tôi cảm thấy như một sự giải thoát lớn. Một niềm hân hoan sâu sắc gần như chạm tới đớn đau.

Điều đó hiển nhiên đã đã là sức mạnh quá tải mỗi người trẻ tuổi lần nào đó một lần cảm nhận bằng quyền lực. Nó bao trùm lên người ta tựa một đoàn tàu chở hàng đang đi hết sức băng qua một nhà ga lúc ban đêm. Và trong mỗi toa là một sự thừa thãi cuộc đời giữ cho mình vận hành qua sự sinh thành và phá hủy, và không có cái gì có thể cưỡng lại điều đó.

Cuộc liên hoan của tổng thể

Việc đến như nó phải đến. Bản thân tôi bắt đầu viết và đưa một ngón chân vào giòng chảy của ngôn ngữ đã chiếm lấy, đã lôi kéo tôi và nhiều năm trào sôi lên tới những miền đây đó. Dạo ấy tôi đã đi xe đạp vào thành phố lân cận tới trường, mười ba cây số qua vùng đồng quê, và trên chuyến đi tôi kẹp quyển sách mỏng in thơ của Georg Trakl phía trước giữa ổ dây phanh, để trên chuyến xe tôi có thể ngó đọc vào trong đó. Và tôi nói to lên những câu thơ. Gần như đùng một cái tôi đã có thể thuộc lòng bài thơ „Gửi chàng trai Elis“. Tất cả những gì thuộc về bài thơ đều đụng chạm tới tôi. Trong chừng mực hiểu ít như vậy, thì cũng chính xác như thế tôi biết rằng, tôi đã trải nghiệm một niềm hào hứng tự thân không cần bao biện.

Là cậu học trò không chí thú lắm, có một lần tôi phải nộp bài tập về nhà sao lãng mất. Ngay đầu giờ, một học trò khác và tôi đi lên trước bục giảng và chỉ cho thầy giáo Ngữ văn sổ viết bài của chúng tôi. Thầy khen ngợi cậu học trò đứng trước tôi, rằng thế đó giờ đây cậu đã trả lời các câu hỏi mới ngăn nắp và chu đáo sao. „- Em phải thành luật gia“, thầy nói khi nhìn vào bài làm công phu và cho cậu ấy về chỗ. Tôi bước lên, đặt cuốn vở lên bục và hỏi thầy, nên chăng em cũng thành nhà luật gia. Ông yêu cho roi cho vọt chằm chằm nhìn tôi:“ Đừng“, ông nói và nghỉ một lát lấy hơi. Sau đó nói:“ Em nên trở thành diễn viên“. Với kết luận đó thầy cho tôi về chỗ; tôi bước khỏi địa ngục.

Có thể tại bài thơ này, ở đó thậm chí không còn chi li khác biệt giữa giới tính, giữa cái sống và chết, giữa cái tôi và vũ trụ, một thời gian dài đã cản trở hay là, nói khác đi, đã bảo toàn cho tôi trước cơ sự là một chút gì đã sẵn được định đoạt. Nhân danh Chúa tôi, làm sao mà cái đó cũng có thể khả thi trong thế giới này, trong đó tôi, hòa vào cuộc liên hoan của tổng thể theo Trakl, đã là tất cả.

Gửi chàng trai Elis

Georg Trakl (1887-1914)

Elis, nếu con sáo hót gọi trong rừng đen
Đó là sự lụi tàn của cậu
Môi cậu uống luồng mát lạnh của giếng đá xanh lam.
 
Cứ để đó, nếu trán cậu âm thầm nhỏ máu
Những truyền thuyết cổ xưa
Và sự cắt nghĩa tăm tối của đường chim bay.
 
Nhưng với những bước mềm mại cậu đi vào màn đêm
Treo những chùm nho no căng màu hồng tím
Và cậu vươn tay thanh thoát hơn trong màu xanh dương.
 
Một bụi gai rên rỉ
Nơi mắt cậu như trăng
Ôi Elis từ bao giờ cậu chết.
 
Thân thể cậu một bông dạ lan hương
Một nhà tu nhúng ngón tay sạch vào đó
Một hang đen tối là sự câm lặng của chúng ta,
 
Thư thoảng từ đó bước ra một con thú dịu dàng
Và từ từ cụp hai hàng mi nặng.
Xuống thái dương của cậu nhỏ giọt sương đen,
 
Vàng son rớt của những vì sao tàn lụi.

©Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Nguồn : FAZ

An den Knaben Elis

Georg Trakl ( 1887-1914)

Elis, wenn die Amsel im schwarzen Wald ruft,
Dieses ist dein Untergang.
Deine Lippen trinken die Kühle des blauen Felsenquells.

Laß, wenn deine Stirne leise blutet,
Uralte Legenden
Und dunkle Deutung des Vogelflugs.

Du aber gehst mit weichen Schritten in die Nacht,
Die voll purpurner Trauben hängt,
Und du regst die Arme schöner im Blau.

Ein Dornenbusch tönt,
Wo deine mondenen Augen sind.
O, wie lange bist, Elis, du verstorben.

Dein Leib ist eine Hyazinthe,
In die ein Mönch die wächsernen Finger taucht.
Eine schwarze Höhle ist unser Schweigen,

Daraus bisweilen ein sanftes Tier tritt
Und langsam die schweren Lider senkt.
Auf deine Schläfen tropft schwarzer Tau,

Das letzte Gold verfallener Sterne.

Chú thích của người dịch:

Georg Trakl: (1887-1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, được công nhận là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.

Đôi nét tiểu sử: Georg Trakl, con thứ năm trong gia đình tư sản khá giả có bảy con. Cha có cửa hàng khóa, mẹ khó tính với các con, nghiện ma túy. Georg Trakl trải qua thời niên thiếu tại Salzburg* 1897 – 1905: Học xong trung học, được coi là học trò kém (ở các môn tiếng La tinh, tiếng Hy Lạp và Toán), không đỗ tú tài * 1908: Qua kỳ Thực tập, để nghiên cứu 4 học kỳ ngành Dược* 1910: Học xong bằng Y sĩ * Khi thế chiến I bùng nổ, ông tham gia mặt trận với chức vụ y sĩ quân đội. * Ngày thêm trầm cảm, trải qua trận đánh vùng Grodek ông bị suy sụp thần kinh. *1914 Chết (tự sát) trong một nhà thương quân đội ở Krakow sau khi dùng cocaine quá liều.

(1) Hendrik Rost (sinh năm 1969): Nhà thơ, nhà tiểu luận Đức, ông từng nghiên cứu Triết học và Ngữ văn tại Düsseldorf.

(2) Georg Heym (1887-1912): Trong cuộc đời ngắn ngủi, cùng chết khi cứu bạn là nhà văn Ernst Balcke (1887-1912) trượt tuyết trên sông băng, ông để lại 500 bài thơ và phác thảo thơ, được coi là một trong những nhà thơ quan trọng của ngôn ngữ Đức, là người mở đường cho chủ nghĩa Biểu hiện (Expressionism) trong văn chương.

(3) Else Lasker-Schüler (tên khai sinh Elisabeth Lasker-Schüler; * sinh ngày 11.02 1869 tại Elberfeld, nay là Wuppertal; † 22. 01 1945 tại Jerusalem), nữ thi sĩ quan trọng người Đức gốc Do thái, đại diện kiệt xuất của trường phái Hiện đại tiền phong và của Chủ nghĩa Biểu hiện trong văn chương.

(4) Gottfried Benn (1886-1956): Nhà thơ, nhà tiểu luận, bác sĩ Đức, thuộc số ít nhà thơ nổi tiếng nhất nửa đầu thế kỷ 20. Như nhiều trí thức nghệ sĩ trong chế độ toàn trị (ở cương vị và mức độ biểu hiện khác nhau như Martin Heidegger, Herbert von Karajan, Emil Nolde...), ông mắc một số ngộ nhận, sai lầm trong nhận thức chính trị. Ông đã từng bảo vệ Chủ nghĩa Xã hội Dân tộc (Nationalsozialismus) hy vọng trong đó sự tái sinh của dân tộc Đức, ông xiển dương Friedrich Nietzsche trong thơ và kêu gọi tầm vóc nam nhi - anh hùng, chủ trương một „Vương quốc của tinh thần“ đối đầu lại „Vương quốc của quyền lực“ Quốc xã. Tuy nhiên ông bị khai trừ khỏi Viện điển thư quốc gia (Reichsschrifttumskammer) do Goebbels thành lập, bị công kích và cấm viết dưới chế độ phát xít. Ông lặng lẽ sống, như ông nói, trong cảnh lưu đầy nội tâm. Thế hệ nhà văn sau chiến tranh thông cảm và ngưỡng mộ ông bởi phong cách hiện đại. Năm 1951 Gottfried Benn nhận giải thưởng văn học Georg-Büchner.

Tranh của Paul Gauguin (1848-1903): Họa sĩ Pháp, tác phẩm Hậu Ấn tượng của ông đóng vai trò lớn trong sự phát triển của hội họa Âu châu.

De profundis

Georg Trakl (1887 - 1914)

Tranh của © Emil Nolde (1867-1956) họa sĩ Đức

Có một cánh đồng gặt trụi, một cơn mưa đen rơi xuống.
Có một cây nâu, đơn độc đứng đây.
Một cơn gió réo, xoáy quanh túp chòi trống -
Sao buồn chiều nay

Qua xóm nhỏ
Cô bé côi cút dịu hiền mót những bông lúa trụi trơ
Đôi mắt cô thả buông vàng rỡ và tròn xoe trong hoàng hôn
Và lòng cô mỏi mòn đợi vị hôn phu trên trời

Khi trở lại nhà
Những mục đồng bắt gặp tấm thân kiều diễm
Rữa nát trong bụi gai

Một chiếc bóng là tôi những thôn xóm tăm tối xa vời
Sự làm thinh của thượng đế
Tôi đã uống từ giếng nước bìa rừng

Vấp lên vầng trán tôi kim khí lạnh
Những con nhện lùng kiếm tim tôi
Có một ánh sáng, trong miệng tôi lụi tắt

Đêm đêm tôi gặp mình trên cánh đồng hoang
cứng đơ rác đọng và bụi của sao trời
Trong bụi cây hạt dẻ
Lại vang rung những thiên sứ pha lê.

© Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

De profundis (*)

Georg Trakl (1887 - 1914)

Es ist ein Stoppelfeld, in das ein schwarzer Regen fällt.
Es ist ein brauner Baum, der einsam dasteht.
Es ist ein Zischelwind, der leere Hütten umkreist –
Wie traurig dieser Abend.

Am Weiler vorbei
Sammelt die sanfte Waise noch spärliche Ähren ein.
Ihre Augen weiden rund und goldig in der Dämmerung
Und ihr Schoß harrt des himmlischen Bräutigams.

Bei ihrer Heimkehr
Fanden die Hirten den süßen Leib
Verwest im Dornenbusch.

Ein Schatten bin ich ferne finsteren Dörfern.
Gottes Schweigen
Trank ich aus dem Brunnen des Hains.

Auf meine Stirne tritt kaltes Metall.
Spinnen suchen mein Herz.
Es ist ein Licht, das meinen Mund erlöscht.

Nachts fand ich mich auf einer Heide,
Starrend von Unrat und Staub der Sterne.
Im Haselgebüsch
Klangen wieder kristallne Engel.

Bản tiếng Anh (tham khảo):
 
De Profundis 

Georg Trakl (1887 - 1914)
 
There is a stubble field on which a black rain falls.
There is a tree which, brown, stands lonely here.
There is a hissing wind which haunts deserted huts- -
How sad this evening.

Past the village pond
The gentle orphan still gathers scanty ears of corn.
Golden and round her eyes are gazing in the dusk
And her lap awaits the heavenly bridegroom.

Returning home
Shepherds found the sweet body
Decayed in the bramble bush.

A shade I am remote from sombre hamlets.
The silence of God
I drank from the woodland well.

On my forehead cold metal forms.
Spiders look for my heart.
There is a light that fails in my mouth.

At night I found myself upon a heath,
Thick with garbage and the dust of stars.
In the hazel copse
Crystal angels have sounded once more.

Translated by Michael Hamburger
 
Chú thích của người dịch:

(*) Tựa đề bài thơ không vần, thuộc về các bài nổi tiếng nhất của Georg Trakl, nguyên bằng tiếng La-tinh: "Từ vực sâu". (ND)

Về tác giả: Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.

Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.

Tranh thuốc nước của họa sĩ biểu hiện Đức Emil Nolde (1867-1956).

Kháng nghị chống lại nền dân chủ hành lang

Jürgen Habermas, Peter Bofinger và Julian Nida-Rümelin

Không có một sự đổi hướng chiến lược, liên minh tiền tệ sẽ không sống qua cơn bĩ cực. Cần một đường hướng mới định nghĩa lại vai trò của Âu châu trong khuôn khổ chính trị thế giới (Frankfurter Allgemeine Zeitung)

Tranh © của Gerhard Richter (sinh năm 1932) họa sĩ Đức

Cuộc khủng hoảng đồng Euro phản ánh sự thất bại của nền chính trị không có viễn cảnh tương lai. Chính phủ liên bang thiếu hẳn can đảm vượt qua khỏi Status quo (1) đã trở nên không cứu vãn nổi. Điều đó là nguyên nhân cho thấy bất chấp những chương trình cứu trợ sâu rộng và những cuộc gặp gỡ đỉnh cao vì khủng hoảng hầu như đếm không xuể, tình hình khu vực tiêu đồng Euro vẫn liên tục xấu đi trong hai năm qua.

Sau sự sụp đổ kinh tế, Hy Lạp có cơ bước ra khỏi đồng Euro, điều có thể liên quan với những phản ứng dây chuyền không thể lường trước được đối với các nước thành viên còn lại. Ý, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha sa vào một sự suy trầm nặng nề luôn tiếp tục gia tăng thất nghiệp.

Sự phát triển xét về trạng thái kinh tế không thuận lợi của các nước gặp vấn nạn gây căng thẳng tình trạng vốn dao động của các nhà băng và sự bất ổn gia tăng về tương lai của liên minh tiền tệ dẫn tới việc các nhà đầu tư ngày càng ít sẵn lòng mua lại khoản vay của những nước có vấn đề. Lãi suất gia tăng đối với các khoản vay của quốc gia, nhưng mà ngay cả tình trạng kinh tế ngày càng tồi đi, đối lại, gây rắc rối cho những quá trình ổn định vị thế đằng nào cũng không hề đơn giản.

Liên minh Âu châu có thể đảm lãnh chức năng tiền phong

Cơ bản có thể tìm nguyên nhân của sự suy tán tự gia tăng trong việc các chiến lược xử lý khủng hoảng đã không vượt qua được ngưỡng làm sâu thêm nền tảng những định chế của Âu châu. Sự thật hiển nhiên, rằng khủng hoảng trong nhiều năm qua không suy tính bất chấp các nỗ lực xử lý mang tính cải tổ vá víu chỉ gay cấn thêm hơn, cho thấy rõ sự thiếu vắng sức mạnh thu xếp bằng chính trị.

Sự biện hộ cho một bước hội nhập lớn tuy nhiên không những chỉ nảy sinh từ cuộc khủng hoảng thời sự của khu vực châu Âu, mà ở mức tương tự còn từ sự cần thiết tóm bắt trở lại quái thể của vũ trụ song hành ma quỉ do các nhà băng đầu tư và các công quĩ bên cạnh nền kinh tế thực tế sản xuất ra dịch vụ hàng hóa xây dựng nên, thông qua một sự tự xác quyền của chính trị.

Những biện pháp cần thiết nhằm tái điều chỉnh đã rõ như ban ngày. Nhưng chúng đã không tiến triển, bởi một mặt một sự chắp gá những biện pháp này trong khuôn khổ nhà nước quốc gia có thể đem lại những hậu quả bất lợi và mặt khác những ý đồ điều chỉnh được quyết sách vào năm 2008 tại Hội nghị thượng đỉnh G20 tại London đòi hỏi một hành động phối tác toàn cầu, điều vừa qua gặp thất bại bởi sự phân rã về chính sách của cộng đồng các quốc gia.

Nhìn vào hướng này, một thế lực kinh tế lớn như EU, mà thôi ít nhất khu vực tiêu đồng Euro có thể đảm lãnh chức năng tiền phong. Chỉ với một bước đào sâu rõ rệt sự hội nhập, một đồng tiền chung mới cho phép duy trì mà nó không cần thêm một chuỗi biện pháp hỗ trợ không ngừng chấm dứt, cái về lâu dài có thể làm quá tải sự đoàn kết của các dân tộc quốc gia châu Âu trong khu vực tiền tệ, trên cả hai phía, các nhà nước trao cũng như các nhà nước nhận.

Tuy nhiên, để làm được việc này không thể tránh khỏi một sự chuyển giao quyền tự quyết cho các định chế châu Âu, nhằm tiến hành một cách hữu hiệu kỷ luật nhà nước quản lý tài sản và hơn nữa nhằm đảm bảo một hệ thống tài chính vững chắc. Đồng thời việc này nhất thiết cần một sự phối hợp mạnh mẽ hơn giữa những chính sách về tài chính, kinh tế và xã hội của các nhà nước thành viên có mục đích cân bằng những sự bất cân trọng về cấu trúc trong khu vực tiền tệ chung.

Những giải pháp sơ bộ cho đến nay đã không đủ mức

Sự căng thẳng của cuộc khủng hoảng cho thấy, chiến lược do Chính phủ Liên bang (Đức) đưa ra thực hiện ở châu Âu cho đến nay đã dựa trên một chẩn đoán sai. Cuộc khủng hoảng thời sự không phải là cuộc khủng hoảng đồng Euro. Euro đã chứng tỏ là một đồng tiền ổn định, Cuộc khủng hoảng hiện thời cũng không phải là cuộc khủng hoảng nợ nần mang tính đặc trưng châu Âu.

So sánh với hai khu vực kinh tế Mỹ và Nhật, thì khối EU và nội trong EU (Liên minh châu Âu), khu vực tiêu đồng Euro nợ nần ít nhất. Cuộc khủng hoảng là một khủng hoảng tái chi trả của từng nước trong khu vực tiêu đồng Euro, trước hết mắc vào một sự đảm bảo ổn định cho đồng tiền chung không đầy đủ về mặt chế định.

Sự gia tăng của khủng hoảng cho thấy rõ, những giải pháp mầm mống cho đến nay không đầy đủ. Chính vì thế gây lo sợ rằng Liên minh tiền tệ, nếu không có một sự đổi hướng chiến lược làm nền tảng, sẽ không sống qua nổi trong dạng thức hiện thời. Điểm xuất phát cho một sự xây dựng chương trình là một chẩn đoán rõ ràng về nguyên nhân gây khủng hoảng.

Chính phủ Liên bang có vẻ như xuất phát từ nhận thức, rằng những vấn đề về cơ bản được gây ra bởi thiếu kỷ luật quản lý tài sản thông qua nhà nước trên bình diện dân tộc và giải pháp trước tiên có thể tìm ra trong một chính sách tiết kiệm đến nơi đến chốn của từng nước riêng lẻ. Về mặt định chế, giải pháp sơ bộ này trước hết được ổn định thông qua các quy định nhà nước quản lý tài sản tài ngặt nghèo hơn và, bổ sung thêm, thông qua các ô dù cứu trợ giới hạn về mặt chất lượng, đi kèm với các điều kiện ép buộc các nước liên quan đi tới một chính sách thắt lưng buộc bụng quyết liệt.
 
Hai chiến lược vượt qua cuộc khủng hoảng hiện thời

Trong thực tế hiển nhiên, nền chính trị này làm suy yếu sức mạnh kinh tế và làm gia tăng thất nghiệp. Bất chấp việc thực thi chính sách tiết kiệm khác thường ở mức so sánh tầm quốc tế và những cải cách về cơ cấu, cho đến nay các nước gặp vấn nạn vẫn không thành công trong việc giới hạn chi phí cho việc tái chi trả đưa về một mức độ chịu đựng được. Với điều đó, những sự phát triển trong những tháng qua biện luận cho việc, chẩn đoán và điều trị của chính phủ liên bang ngay từ đầu đã được thực hiện quá ư một chiều. Cuộc khủng hoảng này không chỉ được đơn phương quy về một ứng xử sai lầm tầm quốc gia, mà chiếm phần đáng kể, cho phép truy nguyên về những vấn đề mang tính hệ thống.

Những vấn đề này không thể khắc phục được qua những nỗ lực trên bình diện quốc gia, chúng đòi hỏi một câu trả lời hệ thống. Chỉ bằng cách thông qua bảo trợ cộng đồng đối với những khoản vay nhà nước của khu vực tiêu đồng Euro, rủi ro phá sản mang tính cá biệt của một đất nước nhưng mang hệ lụy pháp lý cho sự bất ổn hiện thời của thị trường tài chính mới có thể được xóa bỏ hoặc ít ra giới hạn lại.

Tuy nhiên cần phải xem mối lo ngại, rằng với cách làm đó có thể gây ra những kích cầu sai trái, là một điều rất hệ trọng. Chỉ có thể đảm đương bằng cách để cho sự bảo trợ cộng đồng đi đôi với một sự kiểm soát cộng đồng ngặt nghèo đối với những ngân khố quốc gia. Chỉ một mình mức độ nhà nước giám sát tài sản cần thiết cho sự bảo trợ của cộng đồng sẽ không còn thực hiện được nữa trong khuôn khổ của tự chủ quốc gia thông qua những qui tắc được thỏa thuận mang tính hợp đồng.

Có hai chiến lược bên trong hòa hợp nhau nhằm vượt bỏ cuộc khủng hoảng hiện thời: hoặc là tổng thể quay trở về đồng tiền quốc gia nội trong khối Liên minh, điều sẽ đặt từng nước đương đầu với những dao động không thể tính trước của thị trường ngoại tệ mang tính cá cược cao, hoặc là bình ổn bằng định chế một chính sách nhà nước quản lý tài sản, chính sách kinh tế và chính sách xã hội trong khu vực tiêu đồng Euro với mục tiêu đi xa hơn nhằm lấy lại khả năng hành động đã mất của chính trị đối với những mệnh lệnh của thị trường trên cấp độ xuyên quốc gia.

Đặt rào ngưỡng cho một Liên minh chính trị

Từ viễn cảnh nhìn vượt qua ranh giới cuộc khủng hoảng hiện thời, thấy gắn vào đó cả lời hứa về một châu Âu „xã hội“. Bởi vì chỉ đối với một cốt lõi châu Âu hợp nhất về mặt chính trị mới có cơ đồ xoay chuyển quá trình chuyển đổi nền dân chủ công dân nhà nước xã hội thời gian qua tiến đã khá sâu, sang một nền dân chủ hành lang hòa hợp thị trường. Chính bởi sự gắn liền vào viễn cảnh đã bước chân vào, khả năng lựa chọn thứ hai đáng hưởng ưu tiên trước khả năng lựa chọn thứ nhất.

Nếu như tương tự vậy người ta muốn tránh sự quay trở về chủ nghĩa quốc gia tiền tài giống như một cuộc khủng hoảng đồng Euro về lâu dài, phải gỡ lại bước đi này đã bị bỏ lỡ khi đưa vào sử dụng đồng tiền chung; tức là phải đặt rào ngưỡng cho một Liên minh Chính trị, và cụ thể trước hết trong trọng tâm châu Âu của 17 nhà nước thành viên EWU.

Không tính thuế mà không có người đại diện - „No taxation without representation“

Chúng ta cổ vũ việc không che đậy một thứ gì: Ai muốn bám chặt vào đồng tiền chung cũng phải ủng hộ một trách nhiệm chung, phải xóa bỏ thâm hụt về định chế trong khu vực tiều đồng Euro. Sự quyến rũ của gợi ý từ Hội đồng giám định chuyên môn nhằm thiết lập một quỹ đảo nợ bị Chính phủ liên bang bác bỏ chính vì vậy nằm ở chỗ nó, thông qua một sự lãnh trách nhiệm chung hiển nhiên đang hình thành, chấm dứt ảo tưởng của quyền tự chủ từng nhà nước đơn lẻ đang tiếp diễn.

Tuy nhiên có lẽ đến nơi đến chốn hơn, nếu như đổ đồng gánh chung nợ nần mỗi quốc gia trong khuôn khổ Hiệp ước Maastricht, tức là chạm tới mức 60% (thay vì dự phần vượt qua mức đó).

Chừng nào các chính phủ không nói những gì họ thực sự làm, họ còn tiếp tục khoét ruỗng hơn vào nền tảng dân chủ của Liên minh châu Âu. Hiệu lệnh xung trận của cuộc chiến giành độc lập nước Mỹ „No taxation without representation“ hôm nay đã tìm lại một cách hiểu đáng ngạc nhiên: Tới khi nào trong khu vực tiêu đồng Euro chúng ta tạo ra khoảng chơi cho các nền chính trị vượt qua biên giới quốc gia có hậu quả là các hiệu ứng phân chia lại, thì một thiết chế ban hành luật pháp châu Âu, kẻ đại diện cho công dân (trực tiếp thông qua Nghị viện châu Âu và gián tiếp thông qua Hội đồng châu Âu) cũng phải quyết định được về những chính sách này. Còn không thì chúng ta vi phạm nguyên tắc, rằng thiết chế ban hành pháp luật, kẻ quyết định về sự phân chia chi phí nhà nước, không đồng nhất với thiết chế ban hành luật pháp được bầu nên một cách dân chủ, là kẻ đòi thuế cho những chi phí này.

Cộng hòa liên bang Đức cần chủ động nắm bắt sáng kiến

Tuy nhiên sự hồi tưởng lịch sử về sự thống nhất của Đế chế Đức, qua các triều đại được áp đặt ở nhiều vùng trong nước, chính vì thế cần phải là một sự cảnh tỉnh cho chúng ta. Hiện thời thị trường tài chính không được phép thỏa mãn với những kiến thể phức tạp và khó nhín thấu đáo, trong khi các chính phủ im lặng chấp nhận rủi ro việc nhân dân của họ bị chụp lên một quyền lực hành pháp đã trung tâm hóa, nhưng lại tự lập hóa trên đầu họ. Ở cái ngưỡng này, chính bản thân các dân tộc phải lên tiếng.

Nước Cộng hòa Liên bang Đức, là người đại diện cho nước „trao“ lớn nhất trong Hội đồng châu Âu, cần phải chủ động nắm bắt sáng kiến ra quyết định về việc triệu tập một Đại nghị hiến pháp. Chỉ trên con đường này mới có thể bắc cầu nối được khoảng cách thời gian không thể tránh nổi giữa biện pháp kinh tế tức thời đã trở nên cấp bách, nhưng tạm thời còn có thể bác bỏ, và sự hợp pháp hóa đi sau trong trường hợp cần thiết. Với một kết quả tích cực của các nước biểu quyết, những dân tộc Âu châu trên bình diện châu Âu có thể lấy lại quyền tự chủ đã bị các „thị trường“ từ lâu cướp đi mất.

Không đổ đồng sau cửa hậu

Chiến lược thay đổi hợp đồng nhằm vào sự thiết lập một khu vực tiền tệ trong cốt lõi châu Âu và hợp nhất về chính trị mở ngỏ cho các nước EU khác gia nhập, đặc biệt Ba Lan. Điều này đòi hỏi những hình dung rõ ràng về mặt chính sách hiến pháp về một nền dân chủ xuyên quốc gia cho phép một sự điều hành chung mà không nhận lấy hình thù của một bang quốc.

Nhà nước Liên bang châu Âu là mô hình sai và nó đòi hỏi quá mức sự sẵn sàng đoàn kết của các dân tộc châu Âu đã quá riêng tư về mặt lịch sử. Việc làm chuyên sâu cấp bách hôm nay những định chế có thể được dẫn dắt bởi ý tưởng cho rằng một cốt lõi châu Âu dân chủ cần phải đại diện cho công dân từ các nước thành viên EWU, nhưng mà từng người trong tính chất song trùng với tư cách là thành viên tham gia trực tiếp của Liên minh được cải tổ, mặt khác gián tiếp là thành viên tham gia của một trong khối dân tộc châu Âu tham gia.

Không loại trừ việc Tòa án hiến pháp liên bang (Đức) chuẩn y sáng kiến cho các đảng phái chính trị bằng một nghị định đòi một cuộc Dân quyết thay đổi Hiến pháp. Như thế những đảng này không có thể nấn ná lâu hơn nữa trong việc đứng vào giải pháp còn lại cho đến nay bị che lấp. Một sáng kiến do các đảng SPD(2), CDU(3) ôm ấp nhằm thành lập Nghị viện Hiến pháp, đồng thời kết quả của nó được biểu quyết chung với cuộc Dân quyết hiến pháp (nhưng không phải trước khi kết thúc khóa bấu cử tới), kế đó có vẻ như không còn là ảo tưởng. Nhìn về CHLB Đức chúng tôi cho rằng điều này có triển vọng, việc một Liên hiệp đảng trong tiến trình thành lập nguyện vọng và ý kiến lần đầu tiên xảy ra công khai như vậy thông qua một giải pháp chính trị châu Âu còn lại có thể thuyết phục số đông cử tri về những tính ưu việt của một Liên minh Chính trị.

Từ biệt lịch sử thế giới

Cuộc khủng hoảng tới 4 năm qua đã gây ra một cú hích làm nên chủ đề, như trước đây chưa từng có hướng sự chú ý của công chúng nhân dân vào những vấn đề của châu Âu. Qua đó, một ý thức đã được thức tỉnh về sự cần thiết điều chỉnh thị trường tài chính và sự xóa bỏ những bất cân trọng về cấu trúc nội trong khu vực đồng Euro. Lần đầu tiên trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản, một cuộc khủng hoảng gây ra bởi khu vực năng nổ nhất- các nhà băng – đã chỉ còn có thể đón bắt bằng cách, các chính phủ để cho người dân của họ trong vai trò người trả thuế gánh chịu những thiệt hại được gây ra.

Với kết quả như vậy, rào ngăn giữa các quá trình mang tính thế giới đời sống và hệ thống đã bị bẻ gẫy. Rất có lý người dân cảm thấy việc này gây phẫn nộ. Cảm giác tràn lan rộng rãi về một sự công bằng bị xúc phạm lý giải từ việc những quá trình xảy ra trên thị trường, trong cảm nhận của người dân, đã lãnh nhận một chiều kích chính trị trực tiếp. Cảm giác này gắn liền với sự giận dữ, biểu hiên chừng mực hay lộ liễu, về một sự bất lực của chính bản thân. Nên có một nền chính trị hướng vào sự tự xác quyền đối đầu lại điều này.

Một cuộc thảo luận về kết cục của quá trình thống nhất mang lại cơ hội mở rộng tâm điểm của các cuộc bàn cãi trong công luận, cho đến nay vốn bị thu hẹp vào những vấn đề kinh tế. Sự cảm nhận việc chuyển dời quyền lực chính trị thế giới từ Tây sang Đông và cảm năng về một sự thay đổi trong quan hệ với Hợp chủng quốc đẩy những lợi thế của một sự hợp nhất châu Âu vào một ánh sáng mới.

Trong thế giới hậu thuộc địa, vai trò châu Âu đã thay đổi, không chỉ nhìn về tăm tiếng đáng ngờ của những thế lực đế quốc dạo xưa, chưa kể tới cuộc Tận thiêu (Holocaust). Cả những dự phóng tương lai hỗ trợ bới thống kê tiên đoán cho châu Âu số phận của một lục địa dân số co lại, trọng lượng kinh tế giảm sút và ý nghĩa chính trị hao hụt.

Các dân tộc châu Âu phải học, rằng mô hình xã hội mang tính nhà nước xã hội và sự đa dạng nhà nước dân tộc của các nền văn hóa của họ chỉ có thể cùng chung nhau mới trụ vững được. Họ phải dồn sức, nếu như nói chung họ còn muốn gây ảnh hưởng lên chương trình nghị sự của thế giới và sự giải quyết các vấn đề toàn cầu. Sự chối bỏ hợp nhất châu Âu phải chăng cũng sẽ là sự từ biệt lịch sử thế giới.

03.08.2012

© Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức
Nguồn: Frankfurter Allgemeine Zeitung

Tiểu luận này ra đời như thế nào:

Sigmar Gabriel, chủ tịch đảng SPD, đã đến thăm Jürgen Habermas và nhờ ông viết bài cho Đề cương chính phủ của đảng ông. Sau đó triết gia Julian Nida-Rümelin (sinh năm 1954) và nhà kinh tế học Peter Bofinger (sinh năm 1954) cũng viết thêm vào.

Lần đầu tiên xuất hiện một yêu sách mang tính cương lĩnh được in ấn gửi các nhà dân chủ xã hội cần lập ra cơ sở của bản Đề cương. Đây là một cách thức mới: Bản Đề cương không được viết trong một „closed shop“ (cửa hàng đóng cửa) mà trong sự trao đổi với các nhà khoa học và các nhà trí thức. (Chú thích của FAZ).

Chú thích của người dịch:

Jürgen Habermas (sinh năm 1929): Triết gia Đức, giáo sư triết học tại đại học Frankfurt/M (Đức) và Northwestern University ở Evanston, Chicago. Ông được coi là đại diện quan trọng nhất trong „thế hệ thứ hai“ của Lý thuyết Phê phán (Kritische Theorie) thuộc Trường phái Frankfurt mà thế hệ mở đầu bao gồm các tên tuổi như Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Herbert Marcuse và Walter Benjamin.

(1) Status quo: Hiện trạng như trước.

(2) SPD: Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD; Sozialdemokratische Partei Deutschland).

(3) CDU: Liên minh Dân chủ Kitô giáo Đức (CDU; Christlich Demokratische Union Deutschlands).

Tranh © của Gerhard Richter (sinh năm 1932) họa sĩ đương đại Đức.

Suy tàn

Georg Trakl (1887 - 1914)

Tranh © của họa sĩ biểu hiện Đức Emil Nolde (1867-1956)

Chiều buông xuống khi chuông ngân cầu nguyện
Tôi buông theo những đường chim bay diệu huyền
Như những đoàn hành hương mộ đạo tụ vệt kéo dài thêm
Tản mát trong mênh mông mùa thu trong trẻo.

Mộng du qua khu vườn chạng vạng
Tôi mơ theo số mệnh chúng sáng hơn
Và cảm nhận kim giờ khắc hồ như chẳng vờn
Qua những đám mây tôi ruổi theo hành trình của chúng.

Bỗng một hơi thở của suy tàn làm tôi run rẩy
Con sáo nỉ non trong những cành trụi trơ
Chùm nho đỏ trên hàng dậu rỉ sét đu đưa,

Trong lúc như điệu vũ tử thần những đứa trẻ tái nhợt
Nhảy vòng quanh bờ giếng tối om, long lở
Những bông thúy cúc xanh rùng mình nghiêng trong gió.

© Phạm Kỳ Đăng dịch
từ nguyên tác tiếng Đức

Verfall

Georg Trakl (1887 - 1914)

Am Abend, wenn die Glocken Frieden läuten,
Folg ich der Vögel wundervollen Flügen,
Die lang geschart, gleich frommen Pilgerzügen,
Entschwinden in den herbstlich klaren Weiten.

Hinwandelnd durch den dämmervollen Garten
Träum ich nach ihren helleren Geschicken
Und fühl der Stunden Weiser kaum mehr rücken.
So folg ich über Wolken ihren Fahrten.

Da macht ein Hauch mich von Verfall erzittern.
Die Amsel klagt in den entlaubten Zweigen.
Es schwankt der rote Wein an rostigen Gittern,

Indes wie blasser Kinder Todesreigen
Um dunkle Brunnenränder, die verwittern,
Im Wind sich fröstelnd blaue Astern neigen.

Bản tiếng Anh:

Decay

Georg Trakl (1887 - 1914) 

In the evening, when the bells ring peace,

I follow the wonderful flights of birds,

That in long rows, like devout pilgrim-processions,

Disappear into the clear autumn vastness.

Wandering through the dusk-filled garden

I dream after their brighter destinies

And hardly feel the motion of the hour hands.

Thus I follow their journeys over the clouds.

Then a whiff of decay makes me tremble.

The blackbird complains in defoliated branches.

The red wine sways on rusty trellises.

Meanwhile like the death-dances of pale children

Around dark fountain edges that weather,

Shivering blue asters bend in the wind.

Translated by Jim Doss and Werner Schmitt

 
Chú thích của người dịch:

Về tác giả: Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.

Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.

Tranh sơn dầu của họa sĩ biểu hiện Đức Emil Nolde (1867-1956).

Chuyến tuần du phương nam

Phóng viên Vỉa Hè điểm lại các tin tức, sự kiện, nhân vật năm 2015, kể chuyện vui đón Xuân Bính Thân

Tranh của Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901): Họa sĩ Pháp

 
1. Suốt đợt thăm Bắc Kinh vào tháng Tư 2015, hãi vãi ra quần, Nguyễn Phú Trọng đeo bỉm. Đồng chí bỏ quên một hộp cream chống hăm ở phòng tắm nhà Tập Cận Bình. Phu nhân Bành Lệ Viện đem ra dùng, đáng ra phải bôi trôn bà trát xoa ngay lên mặt.
 
Đây đệ nhất văn công Trung quốc từng ra chiến trường múa hát ca ngợi cuộc xâm lược Việt Nam.
 
Bà cứ trang điểm trôn cho thật kỹ vào, kiểu nào thì cũng thế thôi, không bao giờ ra được bộ mặt người đâu.
 

2. Có người báo Tập biết Trọng để quên hộp cream trong phòng tắm nhà Tập, nên mặt vợ ông mới ra cái mặt con bạch hầu. Tập giận quá chửi:" Tỉu hà ma thằng Trọng. Tháng 11 này ông sang Việt Nam đưa hộp cream này ông bắt mày bôi vào mặt con mẹ mày cho nó ra con phỗng!" (Khổ thân bà mẹ ông Trọng, hình như bà cụ qui tiên lâu rồi thì phải).
 

3. Vẫn xung quanh nghệ thuật Make-up: Dân tình sợ hãi quyết tâm chính trị sắt đá hiện lên mặt nữ đại biểu quốc hội. Trước cuộc họp đó bà Quyết Tâm bôi lên mặt si đánh giày đen của đệ nhất phu nhân Trung hoa Bành Lệ Viện (do đồng chí Tổng bí thư, thăm Bắc Kinh, trong khi bỏ quên cream chống hăm mông đít ở nhà tắm của ông bà chủ, lại cầm nhầm hộp si đánh giầy của bà Bành bỏ túi, về đem tặng bà Phó bí thư thành ủy thành phố HCM.)

Đó không phải là lỗi trang điểm, lỗi ăn gian thì có: hai phu nhân đều biết rõ rằng từ đen làm ra trắng hay ngược lại, nó khó như là biến cái trôn ra cái mặt, thế gian đâu dễ vô tình.
 
Kể cũng lạ, nếu thực sự được dân bầu ra, ắt bà Quyết Tâm đáng được sung chân lao công cho nhà quốc hội. Đằng này là nghị sĩ đảng tuyển, đáng ra nên chuyên chú cầm chổi quét nhà, bà nhiều lần lại lấy bút quết vào si đánh giầy của bà Bành bôi bừa lên trôn, ăn nói giả lả.

 
4. Ba đại biểu đứng bên cửa sổ tầng trên. Quyết Tâm ôm lấy Kim Tiến khóc hu hu: "Khổ lắm, vì cái câu con cái lãnh đạo lại làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc, giờ chị bị dân tình ném đá đau hết cả mình". Hòa thượng Thích Thanh Quyết giật cái mũ tu hành đưa cho Quyết Tâm, bảo: „Cô lau tạm đi, khóc gì mà như thủng chậu thế!“
 
Mũ hàng Tàu pha ni lông không thấm, thành thử nước tóe tua, rót trúng ngay đầu Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng dưới sân, vào đầu hói khác nào nước đổ lá khoai truội toẹt xuống áo.

Hùng lầm rầm chửi: „Cái thằng Trọng choắt người mà khóc như bò đái, vào cái lịch sử nào cơ chứ? Ướt nhọ ướt nhem cái cổ cồn của ông rồi!“

 
5. Đảng lập ra Chính phủ và Mặt trận, người dân Việt Nam đóng thuế nuôi ba bộ máy chồng chéo cù cưa. Đảng bộ thành phố HCM và Hà Nội có tới 4 phó bí thư thành ủy. Và nhíu cặp lông mày trát si đen, bà chị phó bí thư Quyết Tâm tuyên chiến với nồi cơm của mình.

Tuyên chiến xong bà Quyết Tâm hu hu chạy ra ngoài. Hòa thượng Thích Thanh Quyết đi theo, ngồi sụp xuống kéo mũ tu hành lau nước mắt cho bà. Thấy lâu quá, Nguyễn Sinh Hùng sốt ruột bảo người cận vệ ra ngoài xem tình hình ra sao. Ông già ra ngoài trông thấy tức tốc vào báo cáo:" Tôi ra thấy đồng chí Quyết đang hì hục cọ đít nồi!".

 
6. Nghe tin Tập nhận lời sang thăm, Lú phổng mũi nâng cốc rượu Mao Đài lên ngâm:"Quân Chí Nguyện con bác Mao đã đến" đoạn bảo Sang: " Anh Tập mình đến đảo lại phương án nhân sự, bọn 3X chúng nó nho nhe nữa đi, chuột lại dám gặm chân mèo à!"

 
7. Cũng giờ đó ở Bắc Kinh, vô tình nhìn lướt vào phóng sự về Việt Nam trên màn hình, Tập Cận Bình ngạc nhiên hỏi đám thuộc hạ: "- Nào tôi đã sang đâu, mà con hầu bạc đầu chó chết nó đã khua khoắng chân tay. Nó làm cái gì thế!"
-„Nó đang vẽ ra cái quĩ đạo“, Dương Khiết Trì trả lời.

 
8. Hôm trước đã chuẩn bị xong diễn văn, thứ trưởng ngoại giao Lưu Chí Dân bảo Tập Cận Bình: "- Có gì đâu Chủ tịch! Lựa lời thì rất khó, đồng chí cứ huỵch toẹt trước Quốc hội Việt Nam rằng Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Trung quốc, không thể tranh cãi. Quốc hội Việt Nam toàn người của đảng chúng nó cắt đặt ra, rất nhiều phần tử tham nhũng, lưu manh, đĩ điếm!"

 
9. Tối đầu tiên đặt chân xuống Hà Nội, vợ chồng Tập Cận Bình được Tổng Bí thư mời đến dinh thự. Cô chó Pekingese trên tay phu nhân Bành Lệ Viện sà xuống quấn quýt lấy anh chó Gác-Xép.
 
Đại sứ Hồng Tiểu Dũng đi sau nhìn thấy Nguyễn Phú Trọng, cứ vài bước lại dừng, hết hôn tay lại hôn đít Tập Cận Bình, bèn kéo tay vệ sĩ trẻ của Tập Cận Bình ra một chỗ, nói nhỏ: “Cậu phải tách cái con cẩu của thằng Tổng bí thư Việt Nam ra, chứ chủ nó bất bình thường thế kia, tôi ngại rằng con chó cái của phu nhân sau chuyến thăm sẽ sinh ra quái thai vì cận huyết!“

 
10. Cả ba đại biểu Quốc hội khấp khởi mừng đón Chủ tịch Tập Cận Bình sắp đến nói chuyện tại Quốc hội ta. Thanh Quyết đeo tràng hạt gỗ bồ đề, tay lăm lăm roi kích dục. Quyết Tâm diện tất dây chằng, đi guốc cao, mặc minijube ríu rít hỏi: „Em ơi đã được chưa em?“. Kim Tiến - hoa khôi chính phủ - nhí nhảnh bụm miệng: „Chị ơi chị đẹp nhất đời“ rồi giơ ra một hộp viagra loại xịn.

 
11. Tập Cận Bình hỏi Nguyễn Phú Trọng „- Có phải ý tứ gì không?“. Trọng nói: -" Thưa Chủ tịch, tôi thuộc nết đại biểu quốc hội CHXHCN Việt Nam, đứa nào mà chẳng thích thống dâm như tôi, đồng chí cứ dận mạnh lên nó mới sướng".

 
12. „Anh Sinh Hùng dặn, bằng mọi giá phải thể hiện lòng trung trinh! Bao thăng trầm biến cố thế, tiết trinh giữ làm sao bây giờ?“ Quyết Tâm băn khoăn mãi, chợt nghĩ đến bác sĩ Lương Tâm Mùi. Đến phòng mạch thưa chuyện, Mùi nháy mắt bảo: „ Nước vỏ lựu thì cô lo, phần tôi thiếu gì cách, trước khi làm bác sĩ tôi đã hành nghề thuộc da, vài tiếng là đâu vào đó cả thôi.“

 
13. Chăm chú nghe Tập đọc diễn văn, hai nữ đại biểu Quyết Tâm và Kim Tiến lau trôn trầm trồ: " Anh Tập nói nghe thật dễ thương. Cha mẹ sinh thành mình mang thân chiều lòng anh ấy còn chả tiếc, tiếc gì mấy cái hòn đảo ngoài khơi!“

Kim Tiến thầm thì với Quyết Tâm, ôi chị ôi, trên giường chị bảo anh ấy đọc lại thơ Hồ Chủ Tịch "Núi cao lên đến tận cùng" cho chị em mình nghe, cho em lên đỉnh nhé.


14. Hòa thượng Thích Thanh Quyết thò đầu vào màn Quốc hội, ngó Kim Tiến nhăn nhở: "Đây chìa khóa Quốc hội đây, xong thì đưa lại. Anh ngồi tụng kinh ở ngoài! Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng dặn rằng, các em cứ mần bao lần cũng được, tiền khỏi phải lo! Trung ương đã cầm chắc 1 tỷ nhân dân tệ rồi!"
 
Lại dặn thêm " Chủ tịch Tập hay giở chứng, nếu ông ấy giật roi quất, hai chị em có rên la thì khe khẽ kín trong Quốc hội mình biết với nhau thôi, tránh để lọt ra ngoài dân tình bên ngoài nghe thấy!"


15. Nguyễn Sinh Hùng dắt Tập Cận Bình đến vén màn Quốc hội lên ghé đầu vào tai Tập: " Bà Phóng bà Doan đưa phu nhân Bành đi shopping Phố Cổ rồi. Chủ tịch cứ vô tư đi, gái đẹp ở quốc hội tôi đều là cây nhà trồng được!"

Nữ đại biểu Kim Tiến sà vào lòng Tập, bá cổ í éo kêu lên "Ôi Chủ tịch!" Dưới ánh đèn lờ mờ bà thấy Tập véo bông từ một cái hộp vo nhét vào lỗ tai. Kim Tiến kéo Quyết Tâm lại:"- Chị ơi bảo anh ấy đọc thơ Hồ Chí Minh đi". Chẳng hiểu sao hoàng đế Trung Hoa chợt cởi tuột quần áo, giở một hộp sáp ong xoa lên mặt và khắp cả người.

Xong đá bộp cái hộp văng đi.
 
Hồng Tiểu Dũng, đứng gác cùng Thích Thanh Quyết và Đỗ Văn Đương ở ngoài, nghe động chạy vào, một lúc sau lại chạy ra. Quyết hỏi: "- Chủ tịch Tập làm sao vậy?:" Hồng Tiểu Dũng xua tay:"- Không có vấn đề gì, Chủ tịch trong đời chỉ dị ứng nhất hai thứ, một là đàn bà lu loa léo nhéo, hai là mùi khét lẹt si đánh giầy bôi da".


16. Không có chân nghị sĩ nên không vào được, Lê Hải Bình rón rén đợi bên ngoài. Nghe tiếng cót két, Bình hé màn quốc hội ngó vào, thấy Quyết Tâm và Kim Tiến trần truồng, hai tay bị trói, đang rên nghéo ngáo như mèo, còn Tập Cận Bình lấy thêm bông đút vào tai. Đúng lúc đó Hồng Tiểu Dũng đi ra, y trừng mắt xách tai Bình lôi xềnh xệch ra ngoài. Vài hôm sau Bình mới ho he lên tiếng.

 
17. Tập cất roi, hì hục một lúc. Thần tượng Trung hoa quờ tay sau lưng bật điện sáng trưng lên. Quyết Tâm, bị Tập dốc ngược lên, thẹn thò che mặt. Tập cười khùng khục, gọi Hồng Tiểu Dũng lại, giơ cái màng lên nói : „Đời ta đã trông thấy rất nhiều màng trinh, nhưng chưa thấy cái màng nào bằng da lợn, đóng trên đây dấu kiểm dịch của Trung quốc rõ như ban ngày!“
 
Còn cái màng trinh của đảng ta dành cho đảng tàu nó dày như da trâu và to, phủ kín cái mặt trống đình, dấu kiểm dịch đóng trên có 16 chữ vàng.

 
18. Vài tiếng sau đèn Quốc hội bật sáng. Hồng Tiểu Dũng đón Tập Cận Bình hỏi: "Đồng chí thấy thế nào, được chứ?" Tập nhăn mặt: "Đàn bà Việt Nam đẹp, nhưng mà mấy con nỡm quốc hội này nó trơn tuột bên ngoài và bên trong, tôi dận vào thấy nát như tào phớ. Mất toi 1 tỷ nhân dân tệ. May mà gỡ lại còn được Hoàng Sa và Trường Sa!".

 
19. Bà Nguyễn Phú Trọng mới đây mua thêm một con vẹt về nhà đặt tên là Hữu Nghị, không biết rằng vốn nó lớn lên ở một cơ sở Massage trá hình gần Quốc hội, từ khi về nhà, khá lạ, nó không nói câu nào.

Tối hôm đó, thống dâm Quốc hội Việt Nam xong, tất cả hộ tống Tập Cận Bình về nhà đồng chí Tổng Bí thư dự tiệc đưa tiễn sang Singapore. Cả đoàn ngồi giữa nhà, con vẹt đang đứng trên bàn thờ dưới ảnh Hồ Chủ tịch, nó giơ chân điểm mặt Nguyễn Sinh Hùng, Đỗ Văn Đương, Thích Thanh Quyết nói: “- Anh này tôi biết, anh này tôi biết, anh này tôi biết!”
 
Rồi quay sang Bành Lệ Viện, Tòng Thị Phóng, Nguyễn Thị Doan, Nguyễn Thị Quyết Tâm và Nguyễn Thị Kim Tiến: “-Mấy cô điếm mới này, thì tôi chưa biết!”

 
20. "-Nó nói gì vậy? "Bành Lệ Viện sựng người hỏi. Các bà đưa mắt nhìn nhau. Kim Tiến chạy lại bà Bành nhanh nhảu:"- Nó bảo chị xinh đẹp nhất trên đời đấy ạ". Con vẹt nghển cổ lên rành rọt:"- Nào tôi có nói đẹp đâu cái con khỉ văn công tàu sục đầu vào thùng bột! ".

Con vẹt nói xong sà xuống chĩa hai bộ vuốt đen như mới đánh si giầy chọc bới mớ tóc Bành Lệ Viện. Hoảng loạn. Thích Thanh Quyết rút roi ra quất vùn vụt. Đỗ Văn Đương mở cửa, mãi cả hai mới đuổi được con vẹt Hữu Nghị ra khỏi nhà.

 
21. Không khí bình thường trở lại. Quyết Tâm nhí nhảnh: "- Hay chúng mình nài Chủ tịch Tập Cận Bình ngâm thơ đi".
Nguyễn Sinh Hùng giở giấy bút, càu nhàu:"-Thơ thẩn gì lúc này, được 1 tỷ tệ tiêu trong 5 năm, mỗi ngày họp tốn 1 tỷ đồng vị chi là..." (Mới đây, sau sự kiện này, dân gian gọi công tác lãnh đạo quốc hội của đồng chí là chăn phò.)

Hỏi: Tại sao hôm sau đi Singapore Tập Cận Bình mạnh miệng? Trả lời: Vì tối qua hai nữ nghị sĩ Việt Nam thổi kèn cực xung.


22. Phải công nhận là cái ghế mộc của đại tướng Lê Đức Anh mua ở Thành Đô khuân về, như trong ảnh nó bền chắc thật, bén đất sâu hơn chân răng Nông Đức Mạnh.
 
Hỏi: „ Thế cơ cấu nhân sự trước Đại hội XII này có gì mới không?“ Trả lời: Đảng ta như thường lệ đã lắp xong ghế cho các chức danh chủ chốt. Nhưng còn phần điện thì Nhân dân phải lo.

 
23. Đọc cuốn hồi ký của đại tướng Lê Đức Anh tặng Quốc hội ta, nhà sử học Dương Trung Quốc phát cáu:" Lịch sử mới đây thôi mà ông ấy không nhắc gì đến ông đại tướng Võ Nguyên Giáp, thế là thằng già ỉa mẹ nó lên giáo trình mình biên soạn rồi!"


 24. Đang bàn giao chức danh Chủ tịch, chợt có điện thoại phát giác của dân phòng. Nguyễn Đức Chung và Nguyễn Thế Thảo hối hả lên xe. Đến đúng nhà Văn hóa quận Hoàn Kiếm như cú điện báo, chẳng có bóng ma nào, có con chó xích gừ gừ trước cổng. Tân Chủ tịch Chung quì xuống, tìm quanh khắp lượt, đoạn rút dùi cui lật đuôi nó ra xem, hết lên lại xuống, ngó khắp xung quanh, miệng lẩm bẩm: "Còn cái quái gì nữa đâu!"
 
Thảo chờ mãi, gắt: -“Đồng chí làm cái gì thế?”
 
Chung ngước mắt lên: “Dân phòng điện tôi tới đây nói rằng có con chó và hai đống cứt rất ảnh hưởng tới văn hóa và vệ sinh thủ đô, tôi còn đang tìm hai cái đống ấy đây !”


25. Thành phố sắp xây tượng đài nghìn tỷ Nguyễn Đức Chung- một mình trong danh sách đề cử và trúng cử- theo phác thảo ngồi, tay phải cầm dùi, mắt đăm chiêu ngó xuống cuốn sách tay trái Phối binh cưỡng chế yếu lược của thiếu tướng đồng nghiệp Đỗ Hữu Ca.
 
Dưới chân tượng Chủ tịch Chung, đúc 16 chữ vàng.

 
26. Trên mạng khá nhiều bình luận về sự vô học và vô văn hóa của Nguyễn Thế Thảo cũng như các đồng chí lãnh đạo Đảng ta. Hỏi:"Chẳng lẽ các đồng chí ấy không đến trường ư?". Trả lời: "Nói thế là sai, các đồng chí ấy vào thẳng trường Đảng trước khi đi học".


27. Bán nước mở phong trào thi đua yêu nước: Trẻ con Việt Nam đến trường, về nhà trả lời rằng, yêu nước là đánh răng mỗi ngày ít nhất hai lần. Hãng bán bàn chải đánh răng Xingsheng vừa biết tin xong cam kết gửi đồng chí Tổng bí thư mỗi ngày dùng 16 chiếc bàn chải tàu để làm gương yêu nước.


28. Tại gian trưng bày của Bộ Công an ngày 02.09.2015 Tổng bí thư nói với Bộ trưởng Trần Đại Quang: "- Cậu xem làm cho tớ cái dùi cui nhỏ hơn. Cái này to quá, làm sao tớ dắt được vào cạp quần!"


29. Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết, từ tháng 6/2012 đến nay, ngành công an đã tiếp nhận, bắt giữ, xử lý 1.410 vụ, 2.680 đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia. Đại tướng nói tiếp: " Xin các đồng chí đại biểu Quốc hội nâng thêm chỉ tiêu. Khó khăn nào tôi cũng hoàn thành, tôi sẽ dẹp các tổ chức chống đối vượt mức tối thiểu là 120%!" (Việt Nam ta lại thêm một lưỡng quốc tướng quân).
Sau bài phát biểu, hôm nay đồng chí nhận được điện chúc mừng của Chủ tịch Tập Cận Bình: " ...Đồng chí Trần Đại Quang kính mến, với những cống hiến to lớn của đồng chí cho đại cục, Quốc hội nước CHND Trung hoa vừa ra nghị quyết vinh danh đồng chí, người bạn lớn của Đảng và Nhà nước Trung hoa. Chúng tôi dành cho đồng chí một vị trí xứng đáng ở nghĩa trang Bát Bảo Sơn.“
 
Nghe tin, Phùng Quang Thanh, cũng mới đây được phong tướng quân lưỡng quốc, giật mình nghĩ: " Mình còn sống sờ sờ ra, sao không thấy Chủ tịch nói gì, đưa nhầm xuống Hỏa Diệm Sơn thì bỏ mẹ. Bằng ấy năm một lòng vì Đảng, an táng vào chỗ ấy thì còn biết nói sao với con già nhà!"

 
30. Hai người Ngô Duy Nhĩ mắc kẹt ở biên giới phía Bắc Việt Nam bảo nhau: "- Công an Việt Nam tài, nghe nói ông Chu Vĩnh Khang còn hai thằng con hoang rớt tại Hà Nội, thằng là Trần Đại Quang to béo cao đến 1,8 m, thằng Trần Nhật Quang lại có 1,1m". Người kia xuỵt: "-Khẽ thôi, vì bà Khang cũng động lòng thương ép hai thằng từ bé ăn sâm Bắc Triều Tiên, nên một thằng chuyên bổ thượng tầng cám, một thằng bổ hạ tầng bã".

 
31. Sau chuyến bay đến Washington, bác sĩ Mỹ kết luận Nguyễn Phú Trọng, tương tự như các tổng bí thư tiền nhiệm đều bị thoái hóa cột sống bẩm sinh. Ông này than thở, trước khi khám tổng quát khó nhất là đo chiều cao của Tổng Bí thư Việt Nam, vì đồng chí không sao đứng thẳng (có do dân bầu ra đâu mà). "- Mr. Nguyễn Phú Trọng, sao ông lại cao có 40 cm, lúc lại những 15 m thế?". Trọng Lú ậm ừ: "- Do thời tiết và địa hình Bắc Kinh và Washington quả tình nó rất khác nhau". (Thực ra là do luồn trôn và đu dây mà nên).

 
32. Riêng trường hợp Thủ tướng, Ủy ban bảo vệ sức khỏe Trung ương hai bên Trung quốc – Việt Nam hội ý. Bác sĩ Việt Nam băn khoăn: "-Đồng chí Thủ tướng nước tôi dạo này tính khí hay bốc đồng, tim đập loạn, có cần cấy máy tạo nhịp hay thay tim không?". Tay bác sĩ cấp trên người Tàu gạt đi: "Có mà tim chó, tim thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chẳng đóng vai trò quái gì trong cuộc đời ông ta!“

 
33. Chiều qua Thủ tướng lái chiếc xe Hongqi ( 红旗: Hồng Kỳ) đi viếng mộ ai đó. Vài giờ sau, từ nghĩa trang đi ra, không thấy xe đâu. Sau vài giờ công an Hà Nội tóm ngay được thủ phạm. Chủ tịch thành phố Nguyễn Đức Chung lệnh cho giải tới, nghiêng ngó chẳng thấy ai, liền nện dùi lên bàn, hằm hằm quát tháo: "-Sao mày gan to dám lấy trộm xe của thủ tướng". Tên trộm sợ hãi:"-Con lấy vì tưởng chú ấy nằm lại trong nghĩa địa rồi".


34. Phóng viên vừa đi khỏi hội trường, võ sư Lê Hải Bình rút côn nhị khúc ra múa vù vù, sang sảng giọng, ngâm tiếp: “Giết, giết nữa, bàn tay không phút nghỉ/ Cho ruộng đồng lúa tốt thuế mau xong/Cho đảng bền lâu cùng rập bước chung lòng/Thờ Mao Chủ tịch, thờ Sít-ta-lin bất diệt." (Thơ Tố Hữu).

„ Côn nhị khúc ăn thua gì, may chỉ đoạt được vài ba mạng người. Giết không ngơi tay phải có thuốc độc mới xong!" Chu Giang (Nguyễn Văn Lưu) cắt lời, đứng lên giơ quyển giống ống tên, trên viết hàng chữ "Kiểm dịch Trần Đình Sử".

Cứ láo liên mắt, múa tới múa lui, Hạt Giống Mùa Sau có vẻ điếc thì phải. Chu Giang sấn tới chọc ống quyển ra trước mặt Bình.

Dây chập, côn đánh cái bốp vào sọ Chu Giang, máu phọt văng đến hàng ghế cuối.

Dây vài giọt nhờ nhợ màu hồng (Chu Giang vốn loãng tanh máu cá) vào complet trắng của Bộ trưởng Phạm Vũ Luận ngồi hàng ghế cuối. Đồng chí Luận tức quá quay vào tường nghiến răng rủa:" Bằng này người đến nghe dạy dỗ, lại còn múa võ nữa. Bọn chúng mày biết cái *éo gì về giáo dục. Dạy dỗ ai cơ? Có mỗi một quả dưa hấu bày ra, băm vằm nát cả, bố mày còn biết chia cho ai.“

Nghe tin sáng nay, nhà sử học Dương Trung Quốc gỡ kính xuống nhăn nhó: "Mà toàn bộ cái trang sử 40 năm CHXHCN Việt Nam này xé vứt đi cũng dở, thôi đưa cho bà Tâm bà Tiến chùi trôn cho rồi!"

Phóng viên Vỉa Hè - 2016

Tranh của Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901): Họa sĩ, nhà đồ họa Hậu Ấn tượng Pháp.