Những nàng tiên cá

Heinrich Heine (1797-1856)     

Tranh©William Adolphe Bouguereau 

Bên bờ cô liêu sóng triều ì oạp
Vầng trăng đã lên cao.
Chàng kỵ sĩ nghỉ trên cồn cát trắng
Đắm say trong giấc mộng muôn màu.

Những tiên cá đẹp xinh trong voan quấn
Từ dưới lòng biển sâu nhô lên,
Họ im ắng đến gần cu cậu,
Thực lòng tin chàng ấy ngủ yên.

Một cô tiên tò mò sờ soạng
Chiếc lông ngù trên mũ nồi gai.
Còn cô kia rờ rẫm bao đai
Và vào cả dây quai xích sắt.

Cô thứ ba cười và sáng mắt
Từ vỏ bao cô rút gươm ra,
Và cô chống chiếc gươm sáng quắc
Hồ hởi nhìn kỵ sĩ chàng ta.

Cô thứ tư nhảy tung tăng chân sáo
Và thì thầm tự đáy lòng thành:
„Em đây người yêu nhỏ của anh
Ôi, anh đóa bông người cao quí!“

Cô thứ năm hôn lên tay kỹ sĩ
Với khát khao và nỗi nhớ nhung.
Cô thứ sáu do dự và cuối cùng
Nàng hôn lên đôi môi, đôi má.

Kỵ sỹ thông minh, không còn nhớ
Rằng chàng ta phải mở mắt ra;
Trong ánh trăng bình thản chàng ta
Để các nàng tiên cá xinh hôn hít.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức bài thơ Những nàng tiên cá từ chùm Romanzen (Những bài ca tình sử) của tập Neue Gedichte - Những bài thơ mới.

Die Nixen

Heinrich Heine (1797-1856)

Am einsamen Strande plätschert die Flut,
Der Mond ist aufgegangen,
Auf weißer Düne der Ritter ruht,
Von bunten Träumen befangen.

Die schönen Nixen, im Schleiergewand,
Entsteigen der Meerestiefe.
Sie nahen sich leise dem jungen Fant,
Sie glaubten wahrhaftig, er schliefe.

Die eine betastet mit Neubegier
Die Federn auf seinem Barette.
Die andre nestelt am Bandelier
Und an der Waffenkette.

Die dritte lacht, und ihr Auge blitzt,
Sie zieht das Schwert aus der Scheide,
Und auf dem blanken Schwert gestützt
Beschaut sie den Ritter mit Freude.

Die vierte tänzelt wohl hin und her
Und flüstert aus tiefem Gemüte:
»O, daß ich doch dein Liebchen wär,
Du holde Menschenblüte!«

Die fünfte küßt des Ritters Händ,
Mit Sehnsucht und Verlangen;
Die sechste zögert und küßt am End
Die Lippen und die Wangen.

Der Ritter ist klug, es fällt ihm nicht ein,
Die Augen öffnen zu müssen;
Er läßt sich ruhig im Mondenschein
Von schönen Nixen küssen.

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

George Sand viết về Heine:
„...Heine nói ra những điều rất độc địa, và những câu chuyện tiếu của ông đâm trúng tim đen. Người ta cho rằng về bản chất ông là người độc ác, nhưng không có gì sai hơn thế. Lòng dạ ông tốt, cũng như miệng lưỡi ông ấy tệ. Ông tính dịu dàng, ân cần, dâng hiến, lãng mạn trong tình yêu, vâng yếu đuối nữa và một người đàn bà có thể thoải mái thống trị ông."

„Heine sagt sehr bissige Sachen, und seine Witze treffen ins Schwarze. Man hält ihn für von Grund auf böse, aber nichts ist falscher; sein Herz ist so gut wie seine Zunge schlecht ist. Er ist zärtlich, aufmerksam, aufopfernd, in der Liebe romantisch, ja schwach, und eine Frau kann ihn unbegrenzt beherrschen.“ (George Sand).

Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine:
"Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo (...).- Và ông ấy sử dụng tiếng Đức ra sao! Sẽ có lần người ta nói, xét cho cùng Heine và tôi là những nghệ sĩ đầu tiên của tiếng Đức.“

„Den höchsten Begriff vom Lyriker hat mir Heinrich Heine gegeben. Ich suche umsonst in allen Reichen der Jahrtausende nach einer gleich süßen und leidenschaftlichen Musik. Er besaß eine göttliche Bosheit, ohne die ich mir das Vollkommene nicht zu denken vermag (…). – Und wie er das Deutsche handhabt! Man wird einmal sagen, dass Heine und ich bei weitem die ersten Artisten der deutschen Sprache gewesen sind.“

Tranh của William Adolphe Bouguereau (1825 - 1905): Họa sĩ Pháp, bậc thầy của phái Cổ điển Hàn lâm và Hiện thực Cổ điển.