Sự khốn khổ của con người

Georg Trakl (1887 - 1914)

Tranh © Emil Nolde (1867-1956): Họa sĩ Đức

Chiếc đồng hồ, trước mặt trời 5 giờ chuông điểm
Một sự kinh tởm đen tối chụp xuống những người cô đơn
Trong vườn chiều những cây mục răng rắc đổ dồn
Gương mặt người chết động đậy bên cửa sổ.

Có thể thế giờ khắc này đứng lặng
Những hình ảnh xanh lam nhào lộn trước mắt mờ
Trong nhịp của con tàu chao đảo bên bờ
Một đoàn nữ tu lướt qua bến dỡ.

Trong bụi dẻ lũ con gái chơi trò bịt mắt
Như cặp tình nhân, quấn ôm nhau trong giấc ngủ vùi
Có như thể, nơi đó quanh một xác thú vo ve lũ ruồi
Cũng có thể một đứa bé khóc trong lòng mẹ.

Từ bàn tay bông thúy cúc chìm xuống xanh và đỏ
Miệng cậu trai, vẻ thông thái và lạ, xệch đi
Hàng mi chớp bối rối hoảng sợ và êm ru
Qua màu đen của cơn sốt, mùi bánh mỳ bay thoảng.

Vẻ như người ta cũng nghe tiếng kêu ghê rợn
Qua những bức tường đổ nát những hài cốt dật dờ
Một trái tim độc ác cười to trong phòng đẹp
Một con chó chạy qua một kẻ mộng mơ.

Một quan tài rỗng biến đi trong đêm tối
Một căn phòng muốn sáng nhợt lên kẻ giết người
Trong khi đèn đường đêm đêm vỡ vụn trong bão trời
Vòng nguyệt quế kết quanh thái dương trắng của người cao quí.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Menschlisches Elend

Georg Trakl (1887 - 1914)

Die Uhr, die vor der Sonne fünfe schlägt -
Einsame Menschen packt ein dunkles Grausen,
Im Abendgarten kahle Bäume sausen.
Des Toten Antlitz sich am Fenster regt.

Vielleicht, daß diese Stunde stille steht.
Vor trüben Augen blaue Bilder gaukeln
Im Takt der Schiffe, die am Flusse schaukeln.
Am Kai ein Schwesternzug vorüberweht.

Im Hasel spielen Mädchen blaß und blind,
Wie Liebende, die sich im Schlaf umschlingen.
Vielleicht, daß um ein Aas dort Fliegen singen,
Vielleicht auch weint im Mutterschoß ein Kind.

Aus Händen sinken Astern blau und rot,
Des Jünglings Mund entgleitet fremd und weise;
Und Lider flattern angstverwirrt und leise;
Durch Fieberschwärze weht ein Duft von Brot.

Es scheint, man hört auch gräßliches Geschrei;
Gebeine durch verfallne Mauern schimmern.
Ein böses Herz lacht laut in schönen Zimmern;
An einem Träumer lauft ein Hund vorbei.

Ein leerer Sarg im Dunkel sich verliert.
Dem Mörder will ein Raum sich bleich erhellen,
Indes Laternen nachts im Sturm zerschellen.
Des Edlen weiße Schläfe Lorbeer ziert.

Bản tiếng Anh:

Human Misery

Georg Trakl (1887 - 1914)

The clock that strikes five before the sun -
A dark horror grips lonely people,
In the evening-garden bleak trees swish,
The dead one's countenance stirs at the window.

Perhaps this hour stands still.
Before dull eyes blue images flutter
To the rhythm of the ships, which rock in the river.
At the wharf a row of nuns blows by.

Pale and blind girls play in the hazel bush,
Like lovers, who embrace in sleep.
Perhaps flies sing around a carcass there,
Perhaps also a child weeps in the mother's lap.

From hands asters sink blue and red,
The youth's mouth slips away strange and wise;
And eyelids flutter fear-confused and quiet;
Through fevered blackness a scent of bread blows.

It seems one also hears horrible screaming;
Bones shimmer through decayed walls.
An evil heart laughs loudly in beautiful rooms;
A dog runs past a dreamer.

An empty coffin gets lost in the darkness.
A room wants to light up palely for the murderer,
Meanwhile lanterns are smashed in the night's storm.
Laurel adorns the noble one's white temple.

Chú thích của người dịch

Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.
Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.

„ Hồ như không thể định vị tác phẩm thơ của ông một cách rõ rệt theo lịch sử văn học nội trong văn chương của thế kỷ 20“ (Wikipedia)

Đôi nét tiểu sử: Georg Trakl, con thứ năm trong gia đình tư sản khá giả có bảy con. Cha có cửa hàng khóa, mẹ khó tính với các con, nghiện ma túy. Georg Trakl trải qua thời niên thiếu tại Salzburg* 1897 – 1905 Học xong trung học, được coi là học trò kém (ở các môn tiếng Latinh, Hy Lạp và Tóan), không đỗ tú tài * 1908 Qua kỳ Thực tập, để nghiên cứu 4 học kỳ ngành dược* 1910 Học xong bằng y sĩ * Khi thế chiến I bùng nổ, ông tham gia mặt trận với chức vụ y sĩ quân đội. * Ngày thêm trầm cảm, trải qua trận đánh vùng Grodek ông bị suy sụp thần kinh. *1914 Chết (tự sát) trong một nhà thương quân đội ở Krakow sau khi dùng cocain quá liều.

Tranh sơn dầu của Emil Nolde (1867-1956): Họa sĩ hàng đầu của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức trong hội họa.