Thứ Tư, 27 tháng 12, 2017

Vinh quang thay dòng họ Tào

Phóng Viên Vỉa Hè tổng kết năm 2017, kể chuyện vui đón năm Mậu Tuất 

Tranh Henri Toulouse-Lautreck (1864-1901): Họa sĩ Pháp

1. Sau một cuộc họp Bộ chính trị cãi nhau ỏm tỏi về phương án chống tham nhũng, Tào Trọng bỏ họp vào lăng Tào Cung dâng hương cúng lễ. Ra ngoài, đồng chí cho gọi Tào Phúc đến, lấy một cái túi gấm ra trao tay, ghé tai dặn mật kế, nói “kỷ luật là đây”, cứ thế, cứ thế mà làm. Tào Phúc đón túi gấm, lĩnh mệnh, Trọng mới yên tâm lên xe Hồng Kỳ về nhà.

Thằng cháu 5 tuổi, nghe ông lẩm bẩm từ ngoài cổng hai từ đó luôn miệng, chẩu môi hỏi bà Nguyễn Phú Trọng: “Kỷ luật là gì hở bà?”.

Bà Trọng đang bận tay ậm ừ qua quýt: “Là gãi cháu ạ.”

Thằng cu con sán vào Tào Trọng hỏi: “Ông ơi, ông kỷ luật à. Sao ông cứ gãi trán và gãi quần, thế ông bị ghẻ ở khắp người à, cả ở đầu, ở đít?”

Tào Trọng quát: “Ranh con! Đừng nghe bà mày làm gì. Chỉ có một mình ông mày mới biết ngứa chỗ nào thôi!”


2. Đợi bà Trọng đi khuất, lôi phắt thằng bé cháu đến trước gương, đồng chí nhảy lên, gãi gãi vào nách, bảo thằng bé: "- Chỉ ông mới biết phải xử lý ra sao, chứ quá tay ra thì ra người giang mai, ôn dịch! (người bình dân gọi là Mai Dịch)!“


3. - Ông ơi hôm qua ông gãi nách, sao hôm nay ông lại chỉ gãi háng?- Thằng bé lại hỏi. Nhà độc tài vừa nhảy lò cò vừa gãi bẹn sồn sột, trừng mắt: "Ngứa chỗ nào thì chỉ mình ông biết, đột phá chỗ nào một mình ông hay, mày xía vào đó làm gì!"


4. Rất khó thực hiện quy định mới về sổ đỏ đối với 17 đứa con hoang đàng, càng khó triệu tập gia đình ra công chứng vì con cháu chúng nó hiện sang Anh sang Mỹ hết. Thấy tình hình không ổn, con trai Tào Trọng nhấc máy gọi xuống chính quyền:

- Giải quyết sổ đỏ cho ông cụ nhà tôi đến đâu rồi? Hai căn Ciputra ấy!

- Theo thông tư mới thì chịu. Mà cần gì, xưa nay cụ Tổng bí thư thảo ra điều gì đều trên luật pháp, cụ xài giấy viết tay là đủ!

- Thế ra chưa được sổ nào à?

- Chỉ xong sổ đỏ mỗi phần đất Mai Dịch thôi ạ.


5. -Thế sổ đỏ Mai Dịch ghi bằng chữ cái của PGS-TS Bùi Hiền chứ ạ?- Con trai Trọng Lú vẫn băn khoăn cho tương lai. Không ai dám trả lời, cán bộ phường đưa mắt nhìn nhau.

Tốt nhất anh này dẫn luôn Tào Trọng đi, bố con anh ra nghĩa địa mà hỏi.


6. Sức khỏe của mấy đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta đều đang có vấn đề. Trung quốc kiểm soát chặt chẽ. Ban bảo vệ sức khỏe Trung ương cho ngăn tủ thuốc ra làm hai ngăn, một ngăn đựng thuốc chữa bệnh và dưỡng sinh, ngăn bên kia chứa thuốc tắc tử.


7. Trung quốc giao cho đồng chí Tổng Bí thư chiếc chìa khóa thứ hai mở tủ thuốc. Trọng Lú vờ vịt nói: "Ní hảo, cơ nhưng mà tôi vốn sinh viên khoa Văn, biết gì đến y khoa với kê đơn, bốc thuốc". Bác sĩ Trung quốc nói: "Đồng chí cứ bốc thuốc tắc tử, ít hay nhiều thì kiểu nào mấy chiến hữu cũng toi!"


8. Làm thế nào cho lời hiệu triệu chống tham nhũng của tôi trước toàn đảng toàn dân có lửa?" - Trọng Lú gay gắt hơn.

Trả lời: "Muốn có lửa, tốt nhất treo ngay đồng chí lên giàn hỏa thiêu!"


9. Bên lề cuộc gặp G20, Tào Phúc mở túi gấm Trọng trao ra đọc mật kế. Đồng chí tìm ngay đến bà Thủ tướng Angela Merkel hắng giọng: "- Bà xem có con chuột nhà tôi hình như nó chui vào nhà bà?".

- “Không, nhà tôi ăn chay, làm gì có thú lạ!”

- “Nhưng mà tôi nhận ra giọng nó, đúng con chuột cống nhà tôi! Bà vào nhà xem lại!”

Bà Thủ tướng ôn tồn: “Có một con chuột đang tập ăn rau dưới gậm giường! Nhưng tôi cũng không có quyền, tôi còn phải theo trình tự của Luật bảo tồn động vật quí hiếm!”

- “Bà không trao, tôi sẽ xông thẳng vào giường bà!”. Phúc sừng sộ.


10. Thằng cháu trai về thăm bà cuối tuần, giữa đêm hét lên, tụt xuống đất, chạy lại giường bà. Nó kéo tay Angela Merkel: "Bà ơi, kinh quá, cháu vừa mơ thấy có con Monster (Ngoáo Ộp) nằm dưới gậm giường cháu!"


11. Bà Thủ tướng bảo: "Thì bà cũng vừa mơ thấy con Monster của Việt Nam nó mò vào giường bà, người nước ấy gọi nó là con "Ngoao Ngheo" (Ngoáo Nghẹo)".

Công nhận bà thủ tướng Đức nói tiếng Việt thật dễ thương.


12. Nằm cáng cứu thương trên máy bay, Trịnh Xuân Thanh năm bảy lần nhỏm dậy. Viên an ninh bảo đồng nghiệp: "Anh hùng lao động ngành dầu khí có khác! Nó giãy tợn, mình còn túi cứu thương mang theo cơ mà". Lấy đèn pin ra soi, hí húi đọc: "Một mũi vào ven, thuốc của Bộ trưởng Kim Tiến. Một liều vào nơi vô thiên vô địa của Chủ tịch quốc hội Kim Ngân, chắc là bơm vào dạ dày, và còn liều của đồng chí Tổng Bí thư chế từ phụ tử Trung quốc, chẳng cần đọc cũng biết là bịt miệng tống vào". Làm xong thấy ông này đờ người ra, viên an ninh hớn hở: "Chắc như đinh đóng cột".


13. Viên trung tướng đội trưởng đội bắt cóc nhắc nhở: "Còn viên của đồng chí Bộ trưởng Tô Lâm cốt khởi động ruột, đưa vào hậu môn khi máy bay hạ cánh xuống Nội Bài. Nó sẽ tồng tộc đầu thú".


13. Tại cuộc kiểm điểm, tổng cục trưởng An ninh giận dữ: "Phí cơm! Tình báo gián điệp gì mà để lại dấu vết loang lổ như trên yếm dãi trẻ bú mẹ thế này?". Đồng chí Đường Minh Hưng đứng lên gãi đầu: "-Em đã bảo, tại cái thằng trong đội truy bắt nó xuất thân nghề bán tiết canh vịt, vào chợ Sapa bên Praha nó xoáy luôn con dao cắt tiết, cứ thế kè kè mang theo người".


14. Đinh La Thăng dẫn đoàn xiếc chạy khỏi thành phố HCM. Thấy quân Trọng đuổi gấp quá, Thăng tụt xuống ngựa, bắt một bà già dưới ruộng đổi cho mình cái váy mặc đại vào rồi trốn vào nằm đống rơm ngập nước.

Thảo nào bà con Sài Gòn từ mấy hôm gọi đường dây nóng toàn nghe tiếng lục sục.


15. Tào Dũng đang dâng oản trên chùa, nghe tin giật bắn mình. Người Tử Tế hấp tấp gọi Đinh La Thăng: "Thăng ơi, thằng ranh con Tào Thanh vác xác về, làm sao anh em mình còn yên tâm đi chùa nữa!". Tào Thăng nói: "Anh yên tâm đi!". Ngay đêm đó Tào Thăng vác xẻng ra sau chùa đào gấp một căn hầm bí mật.


16. Nghĩ đến mạng sống, Tào Thăng gần sáng đã rất mệt, hùng hục đào thêm lỗ thông hơi. Vừa thông lên bằng nhát xẻng cuối cùng, bỗng thấy cái gì như bao tải rơi huỵch lên người. Chỉ có thế, Thăng bị bà Dũng từ trên rơi xuống kẹp háng vào cổ không sao thở được.

-Cái gì thế, chị vác cái bao tải đựng gì thế này? - Thăng ú ớ.

- Vàng đấy, chú ạ.- Bà duỗi chân ra.

-Trời ơi, sao chị không để lại trong từ đường Nguyễn Tấn Dũng - Thăng hổn hển.

- Có mà mất trắng. Chú không nghe thấy loa trên mặt đất: "cần huy động... còn rất nhiều vàng trong dân!" à.


17. Tào Dũng quần đùi, cởi trần cũng ôm một bao tải vàng nhảy xuống. Loa hét rất to, Dũng kéo Thăng tay còn cầm xẻng, cả hai cùng chạy ra mộ thân phụ Tào Dũng. Quân Trọng Lú đuổi gấp. Dũng vái bố mấy cái, hỏi Thăng: "-Làm sao bây giờ chú, anh chẳng kịp mặc quần áo". Thăng sáng mắt: "- Thì lấy tạm quần áo của ông cụ mà mặc". Dũng hỏi: "-Làm cách nào?". Thăng dúi vào tay: "Xẻng đây!".


18. Dũng cầm xẻng hì hục đào mả bố. Thăng lẳng lặng đánh bài chuồn, quen đường cán bộ nguồn ngày tháng nhởn nhơ, không ngờ sa bẫy. Hôm nay viên công an giật chéo cánh khuỷu Thăng:

- Ấy, đồng chí nhẹ thôi, hãy chừa cho cái nhẫn cưới – Thăng nài nỉ.

Trọng Lú, nghe đâu vừa mổ tim ở Singapor, vén rèm xe Hồng Kỳ lên, cười nhạt: "Thằng này nó không phân biệt được nhẫn và còng. Cốp còng vào cổ tay nó, xem nhẫn hay còng cái nào nổi bật hơn".


19. Đêm đầu xộ khám biệt giam không sao ngủ, Thăng cất giọng rống lên: "Bác kính yêu đang cùng chúng cháu hành quân". Giọng hát ồm ồm vọng đến tai Kim Tiến, bà nắc nỏm khen: "Thế chứ, hát to lên thức tỉnh đời nay khối kẻ đang nhạt đảng khô đoàn!"

Nghe đến đó, ông chồng Kim Tiến bật dậy ra bếp chửi thề, nói: "Hành quân cái khỉ, chị mày nhạt thì khỏi nói, còn khô thì từ đời tám hoánh nào rồi.!"


20. Chiều nay ở Bộ công an, trước khi xộ khám biệt giam chỉ được phép chào nhau mấy phút, Tào Thăng phấn chấn:

- Vào đây anh em ta lập ra ban nhạc nổ tiếp, tôi sở trường thanh la, não bạt, em tôi Đinh Mạnh Thắng có tài chơi trống, thế các đồng chí chơi được nhạc cụ gì?

- Nhị và kèn

- Kèn gì?

- Kèn đám ma! – Hai đồng chí kia lí nhí trả lời.


21. Cả 3 luật sư của Thăng đều thống nhất chiến lược bào chữa. Vào cuộc hỏi thứ nhất, Tào Trọng phe phẩy quạt ngồi nghe, Tào Thăng đọc bài thơ "Cẳng đậu đun hạt đậu/ Hạt đậu khóc hu hu/ Cùng sinh từ một gốc/ Nỡ hại nhau thế ru", rồi lăn ra khóc ròng.

Tào Trọng đuổi các đồng chí ra ngoài, gạt nước mắt bảo: "Ta cũng nào dám quên ơn tiên đế!".

Hai anh em nhà Tào Cung khóc ôm nhau sau song sắt.


22. Mang vali 14 tỷ về, ngày hôm sau con trai Trịnh Xuân Thanh mở va li đàn violin ra, thấy đầy tiền xếp chặt trong đó.

Thầy giáo dạy đàn hốt hoảng:

- Cậu mang cái gì thế này?

Thằng bé rên rỉ: - Thế thì bố em mang đàn đến chỗ bác Thăng, bác Dũng (Đinh La Thăng và Nguyễn Tấn Dũng) mất rồi!

Thì có sao, đồng chí đến tập nhạc cùng phường Bát Âm cho vui.

Nhạc hiệu của ngành Dầu khí CHXHCN Việt Nam là bài Kèn đưa đám đã được giám đốc nghệ thuật Tào Thăng ra mắt ở Venezuela. Chuyến công diễn đổ 2,1 tỷ Dollars của dân tộc Việt Nam xuống biển.


23. - Mạng xã hội là con đường, bố ạ. - Trương Minh Tuấn nói

- Mày nhận thức khá lắm, thế có nên phá ngay đi không?- Trương Minh Phương hỏi lại

- Ấy chết, bố con mình đứng đường mà bán, phá ngay đi bán bánh bao gia truyền ở đâu! - Tào Tuấn nhăn nhó.


24. Tò mò không biết mạng xã hội nó ra làm sao, Vũ Đức Đam nhờ thằng cháu lập cho mình một trang Phây. Thằng cháu bảo:

- Bác cho mật khẩu!

Tào Đam nghĩ ngợi, và nói: "ĐẦU"

- Của bác đấy ư? Ngắn quá!

- Thì là CHIM vậy!

- Của bác... vẫn quá ngắn! Thằng bé trả lời.


24. Thư ký tổng thống trình cho bà Melania Trump chương trình phu nhân Nguyễn Phú Trọng đón tiếp riêng bà.

- Đi thăm lăng Hồ Chí Minh, thì cũng được đi. Ông cộng sản gộc này từng viết thư cầu thân tổng thống Hoa kỳ. Tiếp đó là sao?- Bà Melania Trump hỏi.

- Tiếp đó là xuống họp tổ phụ nữ dân phố! - Thư ký nói.

- Thì cũng là cơ hội tôi tiếp xúc với phụ nữ bình dân Việt Nam, duyệt được. Thế chương trình sau đó là gì?

- Xuống thăm tầng hầm nhà Nguyễn Phú Trọng bày xác chết của tù chính trị!- Thư ký nói.

Bà Melania Trump nhăn mặt hủy ngay chuyến sang Việt Nam.


25. Đúng dịp lễ Tịch điền có bác nông dân Hà Nam quàng ách vào cổ con trâu đực kéo nó ra đồng cày.

- "Sao ông không lấy máy mà cày?". Người hàng xóm hỏi.

Bác nông dân trỏ vào con trâu nói: "Để cho thằng lười nhác này nó biết, cuộc đời không chỉ có mỗi trò nhảy đực mà thôi!"

 


26. - Này cu con, sao mày bảo là món quà bác Quang tặng là cây đàn có giá nhất trần gian hở cháu?

- Dạ, mẹ bảo cháu tốt nhất đừng chạm tay vào đàn, nếu thích thì đem vào chuồng trâu mà gảy, làm được như vậy mẹ cho 50 ngàn một ngày!

Thêm một phần tử động cỡn tiệc tùng lễ hội quanh năm cần đưa đi cải tạo lao động (ảnh chỉ có tính chất minh họa). Đề xuất cải tạo: cho nó đi học lái máy cày!


Và cạnh cây cổ thụ bác trồng đã treo thêm bảng mới: "Cấm tự tiện treo cổ trên cây!"


27. Đợt Tào Thị Kim Ngan dẫn đoàn Quốc hội ta sang Budapest, chồng bà vào quán nhậu. Đám đàn ông thấy lão say, vung vẩy 1 cái chìa khóa trên tay mới hỏi. Lão trả lời:

- "Cứ ra khỏi đất nước là bà nhà tôi kêu không an toàn, nên tôi đánh cái đai tiết trinh cho bả, giữ luôn chìa khóa!"

Đám đàn ông cười rộ. Một người nói.: "Lo cái con bò trắng răng, bà nhà ông đâu là người đẹp nhất, quyến rũ nhất, vả cũng không còn trẻ nhất."

Lão ngẩn người ra một lúc, rồi phẩy tay:- "Thế thì tôi sẽ đánh mất chìa khóa trước khi mụ ấy về".


28. Chủ tâm đánh mất cái gì đó thật không hề dễ dàng, lão vò đầu mãi. Mới nảy ra ý nghĩ nhờ trông coi. Lão đến Tào Dũng - từ hồi làm người tử tế hay đi chùa - giãi bày: "Tôi nay già cả lúc nhớ lúc quên, nhỡ có mệnh hệ gì, chỗ anh em chiến hữu cũ xin cậy thác đồng chí. Bà nhà tôi còn ra nước ngoài nhiều, rất sợ mất an toàn. Đồng chí ra nhà từ đường họ Tào phía sau có bụi chuối, cách cổng sau 50 m, chỗ ấy... chỗ ấy tôi chôn chìa khóa đai trinh dưới gốc. Nhờ đồng chí giữ hộ hoặc đưa lên chùa cất".

Tào Dũng hớn hở nhận lời.

Mấy hôm sau ông chồng của Kim Ngan đến hỏi.

Tào Dũng nói: "Tôi tìm thấy, vất xuống ao rồi".

"Trời! Sao lại thế?"

- "Vì chìa tìm thấy đâu phải là chìa khóa tôi biết"- Dũng trả lời.


29. Một ông đại biểu quốc hội quay máy: "Chị Ngân ơi, con vợ nhà em dan díu với một gã luật sư, giờ em bắt quả tang trói nó lại trên nhà lầu 9, xử lý thế nào chị?"

- Khênh ra cửa sổ! Ném thẳng nó xuống đất! - Bà Chủ tịch quốc hội sẵng giọng.

- Sao lại thế chị?

- Tội thông đồng! Biết chim vợ người khác thì hẳn nó cũng phải biết bay! – Bà trả lời.


30. Chủ tịch quốc hội phát biểu xong quay đi, phóng viên chạy theo bám lấy váy Tào Thị Kim Ngan hỏi: "Vùng sâu, vùng xa, vùng trũng nhân dân đều biết cả, nhưng đảng ta vẫn còn vùng cấm đấy!"-.

- "Thế anh không biết trung ương còn có vùng kín à?" Kim Ngan phủi váy trả lời.


31. Cầm chìa khóa cung Hữu Nghị trên tay, Kim Ngan dịu dàng bảo Tập: "Phòng đêm nay của chúng mình đây rồi anh ạ. Em chỉ cần chìa VIRO thôi, mà có chìa mạ vàng hẳn hoi!"

Tập tủm tỉm.

 

 Xung quanh cung tiếng vỗ tay không ngớt.

Lũ trẻ trâu kia vui cái nỗi gì ở lễ khai mạc cung Hữu Nghị Việt-Trung, thay mặt đảng ta đảng tàu cô bác chúng bay vào đó, nói như văn hào William Shakespeare, chúng nó thông đồng nhau làm con vật hai lưng! ("Sơn thủy tương liên, Lý tưởng tương thông, Văn hóa tương đồng, Vận mệnh tương quan").


32. Sau khi Phạm Trường Long được Tào Trọng, Tào Quang và Tào Phúc đón tiếp, Tào Thị Kim Tiêm hớn hở "- Chị ơi, anh Phạm Trường Long đã gặp ba lãnh đạo chủ chốt, em đưa anh ấy sang gặp chị có được không?"

- "Rồi hẵng! Chị chưa sắm được áo dài mới!"- Tào Thị Kim Ngan trả lời

- "Cần gì chị, chị mau gặp anh ấy cho phải phép"- Tào Thị Kim Tiêm nài ép.

Kim Ngan bực nhấc cao chân, vén váy lên: "Có nhất thiết phải cho nó xem ngay cái lồng quyền lực của ta không?"

Câu chuyện eo sèo của hai Tào Thị ngay hôm ấy đến tai Phạm Trường Long. Tướng Tàu giận đến nỗi nhíu xếch hai lông mày vào nhau, đập cây tẩu xuống bàn quát: “Tưởng là kiên cố bí mật lắm đấy, nhốt con gà Nguyễn Phú Trọng và gần 20 con vào mà còn không xong! Có cần thì tao đến đóng hộ, không thì tao thả đàn gà này ra Tây Sa và Nam Sa!”. Nói đoạn y hằm hằm đứng dậy bỏ hội đàm ra về.


33. Vào ca phẫu thuật thẩm mỹ đặc biệt, vị bác sĩ nói với thực tập sinh: "Nằm trên bàn mổ đây là cô Kim Tiến. Sau vụ thuốc ung thư giả, cô không từ chức bộ trưởng, nhưng cô muốn chỉnh lại gương mặt cho thân thiện hơn! Ta chuẩn bị nhé! Này em đưa dao mổ đây!"

- Đây ạ! - Thực tập sinh đưa tới.

- Kéo đâu? - Bác sĩ hỏi

- Đây ạ!

- Tốt lắm! Thuổng đâu?

Thực tập sinh tròn xoe mắt: "Để làm gì ạ!"

- Để chôn mụ đi, chứ còn gì nữa!


34. Sau hội thảo ra ngoài, bà Tào Doan – nguyên Phó Chủ tịch nước thân mật:

- Theo chính sách tiền lương hiện nay thì chị may ra có một cái quần. Chú ở hội đồng lý luận, xét xem phải có cách đột phá đi chứ!

Vị đại biểu gãi đầu:

- Quần hoa Trung quốc nay tràn vào nhiều rồi. Ở cái giá áo em đã treo bảng "Cấm xin quần" thì chúng nó lại nhao nhao đòi xin ô!

27/12/2017-  PVVH

Thứ Bảy, 23 tháng 12, 2017

Ô chỉ hôn thôi và đừng thề thốt

Heinrich Heine (1797-1956)

© Margaret Sahra Carpenter (1793-1872)

Ô chỉ hôn thôi và đừng thề thốt
Anh chẳng tin thề thốt của đàn bà
Lời em ngọt, mà thế ngọt hơn là
Nụ hái được, anh vừa hôn chụt
Anh có rồi, cũng tin vào đó ngay
Lời nói thì đỏng đảnh gió sương bay.

Ôi em yêu hãy thề thốt tiếp
Anh tin em vào cả lời suông
Nơi ngực em anh thả mình buông
Và anh nghĩ rằng mình thư thái
Người yêu dấu, anh tin em mãi mãi
Và còn dài lâu hơn, nếu em yêu anh.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

O, schwöre nicht und küsse nur

Heinrich Heine (1797-1856)

O schwöre nicht und küsse nur,
Ich glaube keinem Weiberschwur!
Dein Wort ist süß, doch süßer ist
Der Kuß, den ich dir abgeküßt!
Den hab ich, und dran glaub ich auch,
Das Wort ist eitel Dunst und Hauch.

O schwöre, Liebchen, immerfort,
Ich glaube dir aufs bloße Wort!
An deinen Busen sink ich hin,
Und glaube, daß ich selig bin;
Ich glaube, Liebchen, ewiglich,
Und noch viel länger, liebst du mich.

Chú thích của người dịch:

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.


Tranh của Margaret Sarah Carpenter (1793-1872): Nữ họa sĩ người Anh.

Thứ Năm, 21 tháng 12, 2017

Hồn Cuộc Sống

Georg Trakl (1887 - 1914)  

Tranh © Wassyli Kandinsky: Họa sĩ Nga

Suy tàn, mềm mại viền đen quanh tán lá
Trong khu rừng ngự nỗi câm lặng bao la
Một ngôi làng vẻ như sắp nghiêng ngả bóng ma
Miệng cô em gái thì thào trong những cành đen đúa.

Chẳng mấy chốc kẻ cô đơn trượt lỡ
Có thể chăng một mục đồng trên những lộ tối tăm
Một con thú bước khỏi vòm lá, lẹ êm
Trong lúc mí mắt mở căng trước thần thánh.

Dòng sông xanh lam yêu kiều chảy xuống
Hiện ra trong đêm những đám phù vân
Cũng thế tâm hồn trong câm lặng thiên thần
Chìm đắm xuống những ảnh hình quá khứ.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Seele des Lebens

Georg Trakl (1887 - 1914)

Verfall, der weich das Laub umdüstert,
Es wohnt im Wald sein weites Schweigen.
Bald scheint ein Dorf sich geisterhaft zu neigen.
Der Schwester Mund in schwarzen Zweigen flüstert.

Der Einsame wird bald entgleiten,
Vielleicht ein Hirt auf dunklen Pfaden.
Ein Tier tritt leise aus den Baumarkaden,
Indes die Lider sich vor Gottheit weiten.

Der blaue Fluß rinnt schön hinunter,
Gewölke sich am Abend zeigen;
Die Seele auch in engelhaftem Schweigen.
Vergängliche Gebilde gehen unter.

Một bản tiếng Anh (tham khảo)

Soul of Life

Georg Trakl (1887 - 1914)

Decay, which gently darkens the foliage,
Its wide silence dwells in the forest.
Soon a village seems to incline ghostly.
The sister's mouth whispers in black branches.

The lonely one will soon slip away,
Perhaps a shepherd on a dark paths.
An animal steps quietly from the arcade of trees,
While the eyelids widen before divinity.

The blue river runs beautifully past.
Clouds appear in the evening;
The soul also in angelic silence.
Transient shapes go under.

Chú thích của người dịch:

Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.

Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.
„ Hồ như không thể định vị tác phẩm thơ của ông một cách rõ rệt theo lịch sử văn học nội trong văn chương của thế kỷ 20“ (Wikipedia)

Đôi nét tiểu sử: Georg Trakl, con thứ năm trong gia đình tư sản khá giả có bảy con. Cha có cửa hàng khóa, mẹ khó tính với các con, nghiện ma túy. Georg Trakl trải qua thời niên thiếu tại Salzburg* 1897 – 1905 Học xong trung học, được coi là học trò kém (ở các môn tiếng Latinh, Hy Lạp và Tóan), không đỗ tú tài * 1908 Qua kỳ Thực tập, để nghiên cứu 4 học kỳ ngành dược* 1910 Học xong bằng y sĩ * Khi thế chiến I bùng nổ, ông tham gia mặt trận với chức vụ y sĩ quân đội. * Ngày thêm trầm cảm, trải qua trận đánh vùng Grodek ông bị suy sụp thần kinh. *1914 Chết (tự sát) trong một nhà thương quân đội ở Krakow sau khi dùng cocain quá liều.

Tranh của Wassyli Kandinsky (1866-1944): Họa sĩ, nhà đồ họa và lý thuyết nghệ thuật người Nga.

Thứ Tư, 20 tháng 12, 2017

Mỗi buổi tối

Hermann Hesse (1877-1962)   

Tranh © Paul Klee (1879-1940): Họa sĩ Đức

Mỗi buổi tối bạn hãy nên kiểm nghiệm
Ngày nhật qua vừa ý Chúa hay không
Ngày có vui trong hành động và thủy chung
Hay thờ thẫn trong ăn năn và sợ hãi;

Cần gọi tên người yêu mình bạn hãy
Lặng trước mình thú nhận oán hận, bất công
Nên ngượng ngùng mọi tồi tệ ở thâm tâm
Mang vào giấc không mảy may bóng vởn;

Gạt khỏi tâm hồn mọi lo toan phiền muộn
Sao cho tâm hồn an nghỉ về xa vắng, ấu thơ
Được an ủi trong khoáng đãng tâm tư,
Bạn hồi tưởng điều yêu dấu nhất,

Nơi bà mẹ và thời ấu thơ qua mất
Hãy trông, sau đó lòng tinh khôi và bạn sẵn sàng
Uống sâu từ nguồn suối ngủ mát dòng
Nơi những giấc mộng vàng son vỗ về chào vẫy
Với giác quan tỉnh táo, bạn khởi đầu ngày mới dậy
Như một kẻ chiến thắng, một người anh hùng.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Jeden Abend

Hermann Hesse (1877-1962)

Jeden Abend sollst du deinen Tag
Prüfen, ob er Gott gefallen mag,
Ob er freudig war in Tat und Treue,
Ob er mutlos lag in Angst und Reue;

Sollst die Namen deiner Lieben nennen,
Haß und Unrecht still vor dir bekennen,
Sollst dich alles Schlechten innig schämen,
Keinen Schatten mit ins Bette nehmen,

Alle Sorgen von der Seele tun,
Daß sie fern und kindlich möge ruhn.
Dann getrost in dem geklärten Innern
Sollst du deines Liebsten dich erinnern,

Deiner Mutter, deiner Kinderzeit;
Sieh, dann bist du rein und bist bereit,
Aus dem kühlen Schlafborn tief zu trinken,
Wo die goldnen Träume tröstend winken,
Und den neuen Tag mit klaren Sinnen
Als ein Held und Sieger zu beginnen.

Chú thích của người dịch:

Hermann Hesse: (Hermann Karl Hesse, cũng dưới bút danh Emil Sinclair, 1877 - † 1962) nhà văn, nhà thơ và họa sĩ. Ông nổi tiếng thế giới với những tác phẩm văn xuôi Siddhartha hoặc Steppenwolf (Sói đồng hoang) cũng như với những bài thơ như bài Stufen (Những bậc thang). Năm 1946 Hesse nhận giải thưởng Nobel văn chương và Huân chương Pour le mérite của Viện Hàn lâm Nghệ thuật.

Tiểu sử: Hermann Hesse sinh ngày 02 tháng 7 năm 1877 tại Calw, Württemberg. * Học trường Latin ở Calw và học trường dòng tại tu viện Maulbronn, nhưng bỏ học sau vài tháng. *Sau khi học hết bậc phổ thông, học thợ cơ khí đồng hồ, nghề bán sách và sáng tác văn học. * Năm 1899 xuất bản tập thơ đầu tiên Những bài ca lãng mạn. * Hoàn thành tiểu thuyết mang lại thành công nghề nghiệp Peter Camenzind (1904). *Kết hôn với Mari Bernouli người Thụy sĩ và chuyển đến Gaienhofen, một vùng hẻo lánh ở Bodensee. * 1911 tiến hành một chuyến du hành Đông Á. *Từ 1912 sống tại Bern. * Năm 1919 xuất bản tiểu thuyết nổi tiếng Demian, cũng trong năm đó ông chuyển về sống một mình tại Montaglona (Tessin).* Ly hôn và kết hôn với Ruth Wenger. *Tác phẩm danh tiếng nhất của ông Steppenwolf xuất bản vào năm 1927, nhân dịp sinh nhật tuổi 50. *Năm 1931 kết hôn lần thứ ba với Ninon Dolbin. *1924 trở thành công dân mang quốc tịch Thụy Sĩ. *Trong thế chiến II, năm 1943 ông hoàn thành tác phẩm Das Glasperlenspiel. *Năm 1946 Nhận giải thưởng Nobel văn chương. * Hermann Hesse mất tại Montaglona ngày 09.08.1962

Tác phẩm:

Thơ:
– Những bài ca lãng mạn (Romantische Lieder, 1899), thơ
– Thơ (Gedichte, 1902), thơ
– Trên đường (Unterwegs, 1911), thơ
– Thơ của người họa sĩ (Gedichte des Malers, 1920), thơ
– Thơ tuyển (Ausgewählte Gedichte, 1921), thơ
– Khủng hoảng: Nhật ký (Krisis : Ein Stück Tagebuch, 1928), thơ
– Sự an ủi của đêm (Trost der Nacht, 1929), thơ
– Thơ mới (Neue Gedichte, 1937), thơ
– Thơ (Gedichte, 1942), thơ

Văn xuôi:
– Peter Camenzind (Peter Camenzind, 1904), tiểu thuyết
– Dưới bánh xe lăn (Unterm Rad, 1906), tiểu thuyết
– Siddhartha (Siddhartha, 1920), tiểu thuyết
– Sói đồng hoang (Der Steppenwolf, 1927), tiểu thuyết
– Hành trình về Phương Đông (Die Morgenlandfahrt, 1932), tiểu thuyết
– Trò chơi hạt cườm pha lê (Das Glasperlenspiel, 1943), tiểu thuyết.

Tranh của Paul Klee (1879-1940): Họa sĩ Đức, tác phẩm tiền phong, đa dạng có thể xếp vào nhiều trường phái Biểu hiện (Expressionism), Kết dựng (Construktivism), Lập thể (Cubism) Hoang dại (Primitivism) và Siêu thực (Surrealism).

Thứ Bảy, 16 tháng 12, 2017

Một mình ta đi

Heinrich Heine (1797-1856) 

Tranh của © Carl Spitzweg
Bản 1:

Chỉ mình đôi ta trời tối
Đi xe bưu trạm suốt đêm
Cho nhau sưởi ấm con tim
Ta đã bông đùa, khúc khích.

Bé ơi, thế nhưng tảng sáng
Chúng mình sửng sốt nhận ra
Thần Amor (1), vị khách lén
Đã ngồi ở giữa đôi ta.

 
Bản 2:

 

Chỉ mình đôi ta trời tối
Đi xe bưu trạm suốt đêm
Cho nhau sưởi ấm con tim
Ta đã bông đùa, khúc khích.

Bé ơi, thế nhưng tảng sáng
Hai ta sửng sốt nhận ra
Bởi thần Amor (1) ngồi giữa
Cái ông hành khách mù lòa.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Wir fuhren allein


Heinrich Heine (1797-1856)

Wir fuhren allein im dunkeln
Postwagen die ganze Nacht;
Wir ruhten einander am Herzen,
Wir haben gescherzt und gelacht.

Doch als es morgens tagte,
Mein Kind, wie staunten wir!
Denn zwischen uns saß Amor,
Der blinde Passagier.

Chú thích của người dịch:

(1): Vị thần Tình yêu

Heinrich Heine (1797-1856): Nhà thơ, nhà văn và nhà báo, tác gia hàng thi hào Đức, đại diện cuối cùng và là người vựợt bỏ trào lưu Lãng mạn, có thi phẩm được phổ nhạc và dịch ra tiếng nước ngòai nhiều nhất. Độc giả Việt Nam biết tới và yêu mến Heinrich Heine ngay từ tập thơ đầu tiên gồm nhiều bản dịch từ tiếng Pháp của các nhà thơ Việt Nam, có thể kể Tế Hanh, Hòang Trung Thông, Đào Xuân Quý.

Tranh: Xe bưu trạm đến nơi - Carl Spitzweg (1808-1885): Họa sĩ có vị trí biệt lập trong lịch sử hội họa cổ điển Đức

Thứ Tư, 13 tháng 12, 2017

Con thiên nga

Rainer Maria Rilke (1875-1926)   
 
Tranh © Lyonel Feininger (1871-1956): Họa sĩ Mỹ

Sự gắng gổ này, đi hết qua việc chưa làm, tới đó
theo cách nặng nề cũng như chịu ràng buộc
tựa đường bước không thành của con thiên nga.

Và đang chết, sự không còn chạm tới
được đáy nền chúng ta đứng trên đó hàng ngày
tựa như cuộc tự- buông- hạ- thân- mình e sợ:

xuống mặt nước, đón lấy nó dịu dàng
những dòng, may mắn sao và đã quá giang
kéo lại sau lưng, cồn lên từng đợt sóng;

trong khi, vô cùng tự tại và yên ắng
con thiên nga, luôn thêm vẻ đĩnh đạc và đế vương
bình thản hơn, buông nghỉ nước dòng tuôn.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Der Schwan

Rainer Maria Rilke (1875-1926)

Diese Mühsal, durch noch Ungetanes
schwer und wie gebunden hinzugehn,
gleicht dem ungeschaffnen Gang des Schwanes.

Und das Sterben, dieses Nichtmehrfassen
jenes Grunds, auf dem wir täglich stehn,
seinem ängstlichen Sich-Niederlassen - :

in die Wasser, die ihn sanft empfangen
und die sich, wie glücklich und vergangen,
unter ihm zurückziehen, Flut um Flut;

während er unendlich still und sicher
immer mündiger und königlicher
und gelassener zu ziehn geruht.

1907

Một bản tiếng Anh (tìm từ mạng)

The Swan

Rainer Maria Rilke (1875-1926)

This laboring through what is still undone,
as though, legs bound, we hobbled along the way,
is like the awkward walking of the swan.

And dying-to let go, no longer feel
the solid ground we stand on every day-
is like anxious letting himself fall

into waters, which receive him gently
and which, as though with reverence and joy,
draw back past him in streams on either side;

while, infinitely silent and aware,
in his full majesty and ever more
indifferent, he condescends to glide.

Translated by Stephen Mitchel

Chú thích của người dịch:

Rainer Maria Rilke (1875-1926): Nhà thơ, nhà văn, nhà tiểu luận và dịch giả, ông thuộc về những thi sĩ quan trọng nhất của văn chương tiếng Đức.

Tiểu sử: Rainer Maria Rilke sinh ở Praha, Bohemia (thời đó là Áo-Hung, nay là Cộng hoà Séc) trong một gia đình công chức. Tuổi thơ sống ở Praha, sau đó ở München), Berlin, Paris, Thụy Sĩ. Học Văn học, Lịch sử nghệ thuật, Triết học ở Đại học Praha, Đại học München, Đại học Berlin. Những tập thơ đầu tiên, Leben und Lieder (Cuộc đời và những bài ca, 1894); Traumgekrönt (Đăng quang trong mơ, 1897)…, thể hiện những đề tài theo khuynh hướng suy đồi cuối thế kỉ 19. Sau 2 chuyến đi sang Nga (năm 1897 và 1900) Rilke gặp Lew Nikolajewitsch Tolstoi và tiếp nhận ảnh hưởng của văn học Nga. Năm 1901 kết hôn với nữ điêu khắc gia, họa sĩ Clara Westhoff và sinh con gái trong năm này, sau đó chuyển sang sống ở Pháp. Thế chiến thứ nhất xảy ra, Rilke tham gia quân đội một thời gian, sau đó sống ở München, năm 1919 sang Thụy Sĩ . Năm 1921 sống ở Muzot, hoàn thành Duineser Elegien (Bi ca Duino) viết dở từ năm 1912 và viết Die Sonette an Orpheus (Sonnet gửi Orpheus). Từ năm 1923 vì lý do sức khoẻ phải sống ở khu điều dưỡng Territet bên hồ Genève. Các bác sĩ không chẩn đoán đúng bệnh tình, chỉ trước khi chết không lâu mới xác định ra đó là bệnh máu trắng. Rilke qua đời ngày 29 tháng 12 năm 1926 tại dưỡng viện Val-Mont. Nhà thơ tự chọn cho mình câu thơ yêu thích khắc trên bia mộ: Rose, oh reiner Widerspruch, Lust, Niemandes Schlaf zu sein unter soviel Lidern. (Dịch: Bông hồng, ôi mâu thuẫn tinh khiết, thích thú là giấc ngủ không của riêng ai dưới bao hàng mi).

Tranh © của Lyonel Feininger (1871-1956): Họa sĩ Mỹ, gốc Đức

Thứ Ba, 5 tháng 12, 2017

Nghĩa trang Saint Peter

Georg Trakl (1887 - 1914) 

Tranh © Wassyli Kandinsky (1866-1944)

Cô quạnh núi vách quanh bao khắp
Hoa nhợt màu của thần chết rùng mình
Trên những nấm mồ, buồn tưởng trong u minh
Mà thế, buồn đau này không có niềm thương xót.

Bầu trời lặng mỉm cười xuống thế
Vào khu vườn đây khóa kín giấc mơ
Nơi những kẻ hành hương phần họ lặng chờ
Thánh giá đứng canh trên từng ngôi mộ.

Ngôi nhà thờ nhô cao như kinh cầu nguyện
Trước một bức tranh của ân phước vĩnh hằng
Chút le lói cháy dưới dãy vòm trần
Ánh sáng lặng câm khấn linh hồn tội nghiệp.

Trong lúc cây nở hoa đêm đến
Gương mặt của thần chết kéo rèm che
Trong đầy đặn ảo mờ của sắc đẹp kia
Khiến cô gái chết mơ sâu hơn nữa.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

St.-Peters-Friedhof

Georg Trakl (1887 - 1914)

Ringsum ist Felseneinsamkeit.
Des Todes bleiche Blumen schauern
auf Gräbern, die im Dunkel trauern -
doch diese Trauer hat kein Leid.

Der Himmel lächelt still herab
in diesen traumverschlossenen Garten,
wo stille Pilger seiner warten.
Es wacht das Kreuz auf jedem Grab.

Die Kirche ragt wie ein Gebet
vor einem Bilde ewiger Gnaden,
manch Licht brennt unter den Arkaden,
das stumm für arme Seelen fleht -

Indes die Bäume blüh’n zur Nacht,
daß sich des Todes Antlitz hülle
in ihrer Schönheit schimmernde Fülle,
die Tote tiefer träumen macht.

Một bản tiếng Anh (tham khảo)

St. Peter's Graveyard

Georg Trakl (1887 - 1914)

All round a solitude twixt stones.
The pallid flowers of death do shudder
on gravesites mourning in the darkness -
this mourning, yet, is without pain.

The heavens silently smile down
into this dream-enclosèd garden,
where silent pilgrims wait with reverence.
The cross, a guard upon each grave.

The chapel rises like a prayer
before an icon of grace eternal,
some candles burn under the arcades
and mutely plead for the poor souls -

meanwhile the trees blossom by night
the countenance of death to shroud in
their beauty's glimmering abundance,
which makes the dead dream deeper yet.

Chú thích của người dịch:

Georg Trakl (1887 - 1914): Người Áo, nhà thơ nổi tiếng của Chủ nghĩa Biểu hiện Đức, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa Tượng trưng, được coi là nhà thơ viết bằng tiếng Đức xuất sắc nhất cùng với Rainer Maria Rilke ở đầu thế kỷ 20.

Tòan bộ thi phẩm của ông mang dấu ấn của hòai cảm, u sầu và hướng tìm Thiên Chúa. Có thể kể Cái chết, Suy đồi và sự Suy tàn của Tây Phương như những hàm ý chính ở thơ trữ tình sâu xa của Georg Trakl đầy những biểu tượng và ẩn dụ.

„ Hồ như không thể định vị tác phẩm thơ của ông một cách rõ rệt theo lịch sử văn học nội trong văn chương của thế kỷ 20“ (Wikipedia)
Đôi nét tiểu sử: Georg Trakl, con thứ năm trong gia đình tư sản khá giả có bảy con. Cha có cửa hàng khóa, mẹ khó tính với các con, nghiện ma túy. Georg Trakl trải qua thời niên thiếu tại Salzburg* 1897 – 1905 Học xong trung học, được coi là học trò kém (ở các môn tiếng Latinh, Hy Lạp và Tóan), không đỗ tú tài * 1908 Qua kỳ Thực tập, để nghiên cứu 4 học kỳ ngành dược* 1910 Học xong bằng y sĩ * Khi thế chiến I bùng nổ, ông tham gia mặt trận với chức vụ y sĩ quân đội. * Ngày thêm trầm cảm, trải qua trận đánh vùng Grodek ông bị suy sụp thần kinh. *1914 Chết (tự sát) trong một nhà thương quân đội ở Krakow sau khi dùng cocain quá liều.

Nghĩa trang ở Kochel - Tranh của Wassyli Kandinsky (1866-1944): Họa sĩ, nhà đồ họa và lý thuyết nghệ thuật người Nga.

Thứ Sáu, 1 tháng 12, 2017

Âm nhạc

Rainer Maria Rilke (1875-1926)     
 
Tranh của © Paul Klee, họa sĩ Đức

Chàng trẻ tấu khúc chi, bao hiệu lệnh thầm thĩ
Bao nhiêu bước chân qua những khu vườn
Tấu khúc chi, cậu nhìn đó linh hồn
đã mắc trong quyền trượng của syrinx thần nữ

Cậu rủ rê chi, âm thanh như một ngục kín
nơi tâm hồn ráo hoảnh và lỡ trơn;
Đời cậu mạnh mẽ, bài ca cậu hùng mạnh hơn
dựa vào khát khao của cậu, tâm hồn nức nở.

Hãy ban cho một sự lặng câm, để tâm hồn nhẹ
trở về nhà vào cõi nhiều và cõi trào sôi,
Tâm hồn sống trong, lớn lên, thông thái và rộng dài
trước khi cậu ép vào những tấu chơi mỏng mảnh.

Như tâm hồn đập đôi cánh thêm uể oải
Thì cậu, kẻ mộng mơ sẽ phung phí đường bay
nên đôi cánh bị xẻ tan bởi khúc hát
không còn mang nổi hồn qua thành lũy tôi đây
nếu tôi gọi tới những niềm hoan hỉ.

©® Phạm Kỳ Đăng dịch từ nguyên tác tiếng Đức

Musik

Rainer Maria Rilke (1875-1926)

Was spielst du, Knabe? Durch die Gärten gings
wie viele Schritte, flüsternde Befehle.
Was spielst du, Knabe? Siehe, deine Seele
verfing sich in den Stäben der Syrinx.

Was lockst du sie? Der Klang ist wie ein Kerker,
darin sie sich versäumt und sich versehnt;
stark ist dein Leben, doch dein Lied ist stärker,
an deine Sehnsucht schluchzend angelehnt. -

Gib ihr ein Schweigen, daß die Seele leise
heimkehre in das Flutende und Viele,
darin sie lebte, wachsend, weit und weise,
eh du sie zwangst in deine zarten Spiele.

Wie sie schon matter mit den Flügeln schlägt:
So wirst du, Träumer, ihren Flug vergeuden,
daß ihre Schwinge, vom Gesang zersägt,
sie nicht mehr über meine Mauern trägt,
wenn ich sie rufen werde zu den Freuden.

Chú thích của người dịch:

Rainer Maria Rilke (1875-1926): Nhà thơ, nhà văn, nhà tiểu luận và dịch giả, ông thuộc về những thi sĩ quan trọng nhất của văn chương tiếng Đức.

Tiểu sử: Rainer Maria Rilke sinh ở Praha, Bohemia (thời đó là Áo-Hung, nay là Cộng hoà Séc) trong một gia đình công chức. Tuổi thơ sống ở Praha, sau đó ở München), Berlin, Paris, Thụy Sĩ. Học Văn học, Lịch sử nghệ thuật, Triết học ở Đại học Praha, Đại học München, Đại học Berlin. Những tập thơ đầu tiên, Leben und Lieder (Cuộc đời và những bài ca, 1894); Traumgekrönt (Đăng quang trong mơ, 1897)…, thể hiện những đề tài theo khuynh hướng suy đồi cuối thế kỉ 19. Sau 2 chuyến đi sang Nga (năm 1897 và 1900) Rilke gặp Lew Nikolajewitsch Tolstoi và tiếp nhận ảnh hưởng của văn học Nga. Năm 1901 kết hôn với nữ điêu khắc gia, họa sĩ Clara Westhoff và sinh con gái trong năm này, sau đó chuyển sang sống ở Pháp. Thế chiến thứ nhất xảy ra, Rilke tham gia quân đội một thời gian, sau đó sống ở München, năm 1919 sang Thụy Sĩ . Năm 1921 sống ở Muzot, hoàn thành Duineser Elegien (Bi ca Duino) viết dở từ năm 1912 và viết Die Sonette an Orpheus (Sonnet gửi Orpheus). Từ năm 1923 vì lý do sức khoẻ phải sống ở khu điều dưỡng Territet bên hồ Genève. Các bác sĩ không chẩn đoán đúng bệnh tình, chỉ trước khi chết không lâu mới xác định ra đó là bệnh máu trắng. Rilke qua đời ngày 29 tháng 12 năm 1926 tại dưỡng viện Val-Mont. Nhà thơ tự chọn cho mình câu thơ yêu thích khắc trên bia mộ: Rose, oh reiner Widerspruch, Lust, Niemandes Schlaf zu sein unter soviel Lidern. (Dịch: Bông hồng, ôi mâu thuẫn tinh khiết, thích thú là giấc ngủ không của riêng ai dưới bao hàng mi).

Tranh của Paul Klee (1879-1940): Họa sĩ Đức

Làm gì đây với Pushkin

Marcel Reich-Ranicki        Mới đây ông hứa nói cho chúng tôi nghe ít nhiều về Pushkin và Chekhov. Chúng tôi chờ đấy. Heinz Bode từ Leipzig ...